Çmimet e naftës u rritën me më shumë se 3% të mërkurën nga shqetësimet në rritje se tensionet në Lindjen e Mesme mund të përshkallëzohen, duke penguar potencialisht prodhimin e papërpunuar nga rajoni, pas goditjes më të madhe ushtarake të Iranit kundër Izraelit. Aksionet e Brent futures (Brent Crude Oil) arritën çmimet më të larta në një muaj, duke kërcyer 2,42 dollarë, ose 3,3%, në 75,98 dollarë për fuçi. Nafta e papërpunuar e Teksasit Perëndimor (ËTI) u rrit me 2,47 dollarë, ose 3,5%, në 72,30 dollarë në 1050 GMT. Të dy standardet e naftës së papërpunuar të martën u rritën me më shumë se 5% përpara se të mbylleshin rreth 2.5% më lart.
Irani tha herët të mërkurën se sulmi i tij me raketa ndaj Izraelit kishte mbaruar duke ndaluar provokimet e mëtejshme, ndërsa Izraeli dhe SHBA premtuan të sulmojnë Teheranin pasi frika për një luftë më të gjerë u intensifikua.
“Kjo mund të përfshijë dëmtimin ose zhdukjen e objekteve të naftës të Iranit”, tha Tamas Varga nga ndërmjetësi i naftës PVM. Teherani tha se çdo përgjigje izraelite ndaj sulmit, për të cilin Izraeli tha se përfshinte më shumë se 180 raketa balistike, do të përballej me “shkatërrim të madh”. Varga vuri në dukje se hakmarrja e Iranit ose e aleatëve të tij mund të godasë objektet e naftës saudite si në vitin 2019 ose të shohë mbylljen e Ngushticës së Hormuzit. “Çdo nga këto ngjarje do të çonte në mënyrë të pakthyeshme në çmimet e naftës dukshëm më të larta,” tha ai.
Prodhimi i naftës iraniane u rrit në nivelin më të lartë të gjashtë viteve prej 3.7 milionë fuçi në ditë (bpd) në gusht, thanë analistët e ANZ.
“Një përshkallëzim i madh nga Irani rrezikon të sjellë SHBA-në në luftë”, tha Capital Economics në një shënim.“ Irani përbën rreth 4% të prodhimit global të naftës, por një konsideratë e rëndësishme do të jetë nëse Arabia Saudite do të rrisë prodhimin nëse furnizimet iraniane ndërpriten.”
Një panel ministrash nga OPEC+, i cili përfshin Rusinë, mblidhet më vonë të mërkurën për të shqyrtuar tregun, pa pritur asnjë ndryshim të politikës. Grupi është vendosur të rrisë prodhimin nga dhjetori me 180,000 bpd në muaj.
“Çdo sugjerim që rritja e prodhimit do të vazhdojë mund të kompensojë shqetësimet e ndërprerjeve të furnizimit në Lindjen e Mesme,” thanë analistët e ANZ, shkruan Reuters. Megjithatë, ministri i naftës i Arabisë Saudite tha se çmimet e naftës mund të bien deri në 50 dollarë për fuçi nëse anëtarët e OPEC+ nuk i përmbahen kufijve të rënë dakord të prodhimit, raportoi Ëall Street Journal të mërkurën duke cituar delegatë nga grupi i prodhuesve të naftës.
Po a do reflektojë një rritje të çmimit të naftës në Shqipëri kjo situatë?
Dihet tanimë se Shqipëria është një ndër vendet më të varfra të rajonit dhe Europës, thënë ndryshe me pagën më të ulët mesatare dhe minimale dhe të ardhurat më të ulëta të disponueshme për frymë. Por edhe këtë herë “fati” qëndron në anën e oligarkëve sepse kaq do ju mjaftojë atyre për të rritur çmimin e naftës. Kjo sepse çuditërisht në vendin tonë oligarkët e arit të zi nuk preken e as kontrollohen nga institucionet zyrtare si Autoriteti i Konkurrencës për çmimet e tyre të larta e që në shumicën e rasteve nuk kanë reflektuar uljen e çmimi të naftës edhe pse në tregjet ndërkombëtare ulej ose në rastin më të mirë ulja ishte aq qesharake sa shkonte në kufijtë e talljes. Aq sa shpesh herë duket si një praktikë e tyre që shqiptarët janë imunë ndaj uljes së çmimes, por jo të rritjes së tyre. Mbetet për tu parë se si do lëvizin çmimet e naftës në vendin tonë edhe pse ligji, detyron kompanitë importuese të karburanteve që të krijojnë një rezervë në depozita prej 3 muajsh, e mjaftueshme për të amortizuar luhatjet e mundshme të çmimit.
