Ditën e djeshme juria e Nobelit për letërsinë habiti të gjithë botën, kur i akordoi çmimin shkrimtarit austriak, Peter Handke.
Ky i fundit ka mohuar gjenocidin serb dhe është një mbështetës i Sllobodan Millosheviç.
Intelektualë, profesorë, gazetarë, opinionistë dhe shkrimtarë, reaguan me neveri ndaj vendimit të jurisë.
Këtyre iu shtohen edhe qëndrimi zyrtar i Penamerika, Akademia e Shkencës e Kosovës, Shqipërisë, apo edhe zyrtarë të lartë të këtyre dy vendeve.
Kujtojmë se Handkes iu hoq edhe çmimi Heinrich Hein, pas fjalimit pasionant në varrimin e Millosheviçit.
“Unë mendoj se ai është një qenie njerëzore tragjike, jo një hero. Unë jam shkrimtar , jo një gjykatës” është shprehur Handke për Millosheviç.
Gjithashtu ai i ka cilësuar bombardimet e NATO-s në Serbi si krime lufte.
Disa prej komenteve
Oliver Kamm (Kolumnist për gazetën The Times)
Komisioni i Nobelit fyen viktimat e gjenocidit, ndez ndarje dhe sjell me vete një turp që nuk do të lahet kurrë. The Times shkruan për ndarjen e mjerueshme të cmimit në letërsi për Peter Handke.
The Times
Asnjëherë në historinë e vet, komiteti nuk ka bërë një zgjedhje kaq të coroditur për laureate të letërsisë sic është Peter Handke, shkrimtari avant-garde që fitoi dje së bashku me autoren polake Olga Tokarczuk. Cmimi për Handke është një vendim I turpshëm që do të duhet të ndjekë gjithmonë Fondacionin Nobel. Handke është një apologjist I shquar për regjimin më famëkeq që ka mbajtur pushtetin në Evropë që nga viti 1945.
Salman Rushdie, shkrimtar
Nuk kam asgjë për të shtuar sot, i qëndroj gjithckaje që kam shkruar më parë. (Në vitin 1999, Salman Rushdie e konsideroi atë si “Hajvanin ndërkombëtar të vitit”, për serinë e mbështetjes pasionante për regjimin genocidist të Slobodan Milloshevicit)
Hari Kunzru, gazetar anglo-indian, gazetar
Handke është një zgjedhje e turbulluar që po përpiqej të vendosej cmimi në rrugën e duhur pas skandaleve të fundit. Kemi nevojë për intelektualë publikë të cilët janë në gjendje të bëjnë një mbrojtje të fortë të të drejtave të njeriut përballë indiferencës dhe cinizmit të udhëheqësve tanë politikë. Handke nuk është një person i tillë.
Slavoj Zizek, filozof slloven
Në 2014 Handke kërkoi që Nobel të shfuqizohej, duke thënë se ishte “kanonizim i rremë i letërsisë”. Fakti që e mori këtë cmin, dëshmon se ka pasur të drejtë. Kjo është Suedia sot: një mbështetës I krimeve të luftës merr cmimin Nobel ndërkohë që vendi mori pjesë në “vrasjen” e nje personazhi hero të kohërave tona Julian Assange. Reagimi ynë duhet të jetë: Jo cmimi Nobel për Handke, por një cmim Nobel për Assange.
Miha Mazzini, autor Slloven
Disa artistë shitën shpirtrat e tyre për ideologji, disa për urrejtje, disa për para dhe fuqi, por ai që më ofendoi më shumë ishte Handke me naivitetin e tij për regjimin e Milloshevicit. Dhe është personale. Nuk do të harroj kurrë dimrin e ftohtë kur Jugosllavia po binte dhe nuk kishte asgjë nëpër dyqane. Ishim familje e re dhe vajza ime ishte vogëlushe dhe ishte jashtëzakonisht ftohtë. Unë fillova të lexoj esenë e Handke për Jugosllavinë…Edhe në atë kohë, e pashë atë qëndrim si mizor dhe tërësisht të zhytur në naivitetin e tij.
Jennifer Egan, president i organizatës së të drejtave të njeriut dhe letërsisë Pen Amerika
Jemi të mërzitur nga përzgjedhja e një shkrimtari që ka përdorur zërin e tij public për të nënvizuar të vërtetën historike dhe duke ofruar ndihmë për autorët e gjenocidit, si ish presidenti serb Slobodan Milloshevic dhe udhëheqësi serb bosnjak Radovan Karaxhic. Ne hedhim poshtë vendimin që një shkrimtar që vazhdimisht ka ngritur pikëpyetje për krimet e luftës të dokumentuara, të meritojë të vlerësohet për “zgjuarsinë gjuhësore të tij”. Në momentin e rritjes së nacionalizimit, lidershipit autokratik, dezinformimit rreth botës, komuniteti I letërsisë duhet të bëjë me mirë se kaq. Jemi shumë të keqardhur për zgjedhjen e Komitetit të Nobelit për Letërsinë.
Andrew Stroehlein (Drejtor i European Media, Human Rights Watch)
Pra, a po përpiqet komiteti Nobel për Letërsi të balancojë nacionalizmin e të dy anëve në Evropën Qendrore? Të zgjedhësh një person që ekspozon mitin e homogjenitetit dhe një tjetër person që mbështet genocidin autoritar duket një miksim I cuditshëm…Balancat e rreme godasin sërish?
Keneth Andresen (professor në Universitetin e Gazetarisë në Norvegji)
Në 2014, Peter Handke u ndal nga protesuesit nga të mbijetuarit e Bosnjës dhe Kosovës në Oslo, kur mori cmimin Ibsen. Iu tha atyre: “Shkoni në ferr, aty ku keni vendin”. Sot ai mori cmimin Nobel në Letërsi.
Safik Dzaferovic, anëtar i Presidencës Boshnjake
Ky cmim është skandaloz dhe i turpshëm.
Arsen Ostrovsky (Analist politik)
Cfarë turpi. Cmimi Nobel ka turpëruar veten përsëri në dhënien e cmimit të Letërsisë për Peter Handke…njeriut që I dha një jehonë të madhe funeralit të kriminelit të luftës Slobodan Milloshevic.
Molly McKew (shkrimtare, eksperte e politikës së jashtme)
Komiteti i Nobelit vendosi të gërmojë për skandale të reja duke i dhënë cmimin e Nobelit për Letërsi mbrojtësit austriak të Milloshevicit që mohon se masakra e Srebrenicës ka ndodhur. Komiteti i Nobelit, është koha të lexoni…
Annalisa Merelli (reportere gjeopolitike)
Turp. Peter Handke që fitoi cmimin Nobel në Letërsi është një mbrojtjës llafazan I gjenocidit. Më poshtë, një foto e memorialit të genocidit në Srebrenicë. Ka ende njerëz që kërkojnë të gjejnë të dashurit e tyre.
Matthew Anderson (kolumnist, New York Times)
Cmimin e fundit të madh që fitoi Peter Handke, atë Heinrich Heine, iu desh ta kthente pas kritikave të forta për mbështetjen e Slobodan Milloshevicit dhe fjalimit në funeralin e tij.
