Nëse deri dje qarkullimi me monopatinë elektrike në rrugët e Tiranës shihej si një mënyrë e lirë dhe moderne për të shmangur trafikun, sot ai po shndërrohet në një burim serioz rreziku për jetën. Policia Rrugore ka dhënë alarmin: në rreth 35% të aksidenteve të ndodhura kohët e fundit, fajtorët janë drejtuesit e monopatinave dhe motomjeteve. Për këtë arsye, kushdo që kapet pa kaskë mbrojtëse do të gjobitet, dhe ky nuk është më një paralajmërim.
Sipas shefit të Komisariatit Rrugor të Tiranës, Lorenc Shehu, vetëm këtë vit janë vendosur mbi 7 mijë gjoba për persona që qarkullonin pa kaskë. Kodi Rrugor shqiptar, konkretisht neni 188, parashikon masa administrative që variojnë nga 250 deri në 1 000 lekë për mosmbajtjen e kaskës, si për drejtuesit e motomjeteve, ashtu edhe për ata të monopatinave. Në kuadër të ligjit të ri për trafikun rrugor, i hyrë në fuqi në prill të këtij viti, janë shtuar kufizime të tjera për këtë kategori: ndalohet qarkullimi në trotuare, kufizohet shpejtësia në 25 km/h dhe për të miturit nën 16 vjeç është ndaluar përdorimi i monopatinave. Gjithashtu është në proces ideimi një sistem regjistrimi me kod unik për secilën pajisje.
Por, sa të mjaftueshme janë këto masa? Po të krahasojmë me vendet e tjera, Shqipëria është ende shumë prapa kur bëhet fjalë për disiplinën rrugore në këtë fushë. Italia, për shembull, ka miratuar një ligj të posaçëm që detyron kaskën për të gjithë pa përjashtim, kërkon sigurim civil dhe regjistrim të detyrueshëm për çdo monopatinë, ndërsa gjoba për shkelje të tilla mund të arrijë deri në 3 100 euro. Në Singapor, shkelësit gjobiten deri në 2 000 dollarë dhe monopatina mund të konfiskohet menjëherë. Në Australi, drejtuesit e monopatinave pa kaskë ndëshkohen me afro 400 dollarë, ndërsa në Barcelonë, një gjobë prej 500 eurosh vendoset nëse ecet në trotuar apo pa mbrojtje të detyrueshme.
Shqipëria nuk mund të vazhdojë të përballet me këtë valë aksidentesh me një ligj të butë. Në këtë kontekst, Gazeta Reforma i bën thirrje autoriteteve shqiptare që të ndërmarrin reforma urgjente në legjislacionin rrugor për mikromobilitetin!
Duke u bazuar në nivelin mesatar të të ardhurave në Shqipëri, përllogaritja e gjobave që propozojmë është në një proporcion të arsyeshëm ekonomikisht, por vendimmarrja për masat përfundimtare i takon autoriteteve kompetente; ne si media po ngremë këtë shqetësim dhe japim një sugjerim konkret, duke shpresuar që siguria rrugore të trajtohet me seriozitetin që meriton.
Pra, do të ishte e arsyeshme një gjobitje me 50 000 lekë herën e parë, 75 000 lekë në përsëritjen e dytë dhe 100 000 lekë në shkeljen e tretë, shoqëruar me konfiskim të mjetit për të paktën 15 ditë.
Hera e parë (50 000 lekë): Një gjobë që është rreth 75 % e një page mesatare mujore, do t’i kujtonte menjëherë drejtuesit se bëhet fjalë për çështje jete-a-vdekjeje.
Hera e dytë (75 000 lekë): Një rritje 50 % mbi gjobën e parë, që tregon se shkelësi po insiston në sjellje rrezik-prurëse.
Hera e tretë (100 000 lekë + konfiskim): Masa maksimale, ku shtohet konfiskimi për një periudhë. Kjo tregon se personi nuk meriton të qarkullojë përkohësisht pa treguar disiplinë.
Po kështu, duhet të ndalohet me ligj qarkullimi në trotuar, të bëhet regjistrimi i detyrueshëm i monopatinave dhe të vendoset kufizim maksimal shpejtësie në 25 km/h.
Kjo është një çështje që lidhet me jetën, jo me komoditetin. Nuk mund të flasim për qytete inteligjente e moderne nëse vazhdojmë të lëmë rrugëve dhjetëra të rinj që lëvizin pa asnjë pajisje sigurie dhe pa asnjë pasojë për shkeljet. Ligji duhet të jetë serioz, ndëshkues dhe i padiskutueshëm. Një jetë e humbur në rrugë nga mungesa e kaskës nuk është aksident, por dështim i shtetit. Dhe ky dështim mund të parandalohet tani.