Katmandu – Ngjarje dramatike kanë përfshirë Nepalin gjatë ditëve të fundit, ku një valë protestash të udhëhequra nga të rinjtë arriti të rrëzojë qeverinë në vetëm 72 orë. Shkak i menjëhershëm u bë vendimi i qeverisë për të bllokuar rrjetet sociale më 4 shtator 2025, një akt që u perceptua gjerësisht si përpjekje për të censuruar dhe kontrolluar zërin e lirë të qytetarëve. Por në themel, kjo ishte vetëm pika e fundit në një kazan të mbushur prej vitesh me korrupsion, nepotizëm dhe zhgënjim të thellë ndaj klasës politike.
Si nisi gjithçka: bllokimi i mediave sociale
Më 4 shtator, qeveria e kryeministrit K.P. Sharma Oli shpalli bllokimin e menjëhershëm të 26 platformave sociale, përfshirë Facebook, YouTube, X (Twitter), Reddit, LinkedIn dhe Signal, me pretendimin se kompanitë kishin refuzuar të regjistroheshin sipas rregulloreve të reja. Ky veprim shkaktoi një zemërim të rrufeshëm në mesin e brezit të ri, veçanërisht Gen Z, për të cilët interneti nuk është vetëm argëtim, por një hapësirë jetike për informacion, identitet dhe veprim qytetar.
Brenda orësh, rrugët e Katmandusë u mbushën me mijëra të rinj që protestonin jo vetëm kundër censurës, por edhe kundër gjithë sistemit që ata e konsiderojnë të kalbur. Parullat e tyre bënin thirrje për “fundin e gënjeshtrave”, “largimin e të korruptuarve”, dhe rikthimin e “një shteti për njerëzit”.
Nga protesta në përplasje të përgjakshme
Më 8 shtator, protestat kulmuan kur turma të mëdha u drejtuan drejt ndërtesës së parlamentit dhe institucioneve të tjera qendrore në kryeqytet. Policia reagoi me gaz lotsjellës, ujë me presion, plumba gome dhe sipas raportimeve, edhe armë zjarri. Në kaosin që pasoi, u raportuan të paktën 19 viktima dhe mbi 200 të plagosur. Qeveria shpalli shtetrrethim, por zemërimi vetëm sa u rrit.
Simbol i papritur i revoltës u bë flamuri i piratëve nga seriali i njohur One Piece, “Straw Hat Pirates”, i valëvitur nga protestuesit si një metaforë e luftës kundër tiranisë dhe hipokrizisë.
Dorëheqje, rënie dhe kolaps shtetëror
Pas përshkallëzimit të dhunës, qeveria u tërhoq duke hequr menjëherë ndalimin ndaj mediave sociale. Por lëvizja popullore kishte kaluar tashmë pikën e kthimit. Të rinjtë nuk kërkonin më thjesht rikthimin e Facebook-ut, por ndryshim rrënjësor të sistemit. Protestat u kthyen në kryengritje: u dogjën zyra shtetërore, u sulmuan selitë e partive dhe banesat e zyrtarëve.
Më 9 shtator, K.P. Sharma Oli dha dorëheqjen nga posti i kryeministrit, duke u bërë lideri i parë në historinë e vendit që rrëzohet në mënyrë të drejtpërdrejtë nga një revoltë qytetare e organizuar online. Ministri i Brendshëm dhe disa deputetë të tjerë pasuan me dorëheqje. Ushtria mori nën kontroll Aeroportin Ndërkombëtar të Katmandusë për të garantuar rendin dhe për të mundësuar evakuimin e figurave politike që ndiheshin të kërcënuara.
Një moment historik: Populli si pushtet i vërtetë
Ky është momenti kur historia e një vendi ndryshon drejtimin e saj. Ashtu si në vitin 2006 kur Nepali hodhi poshtë monarkinë, sot ai ka hedhur poshtë një tjetër formë shtypjeje, censurën dhe arrogancën e pushtetit politik. Në një epokë të kontrollit digjital dhe manipulimeve të sofistikuara, kjo ngjarje mbart një mesazh universal: asnjë qeveri nuk mund të vendosë heshtje mbi një popull që ka vendosur të flasë.
Protestat e Nepalit janë një thirrje ndërkombëtare për vëmendje jo vetëm ndaj dhunës shtetërore dhe censurës, por ndaj asaj që ndodh kur brezat e rinj nuk ndihen të përfaqësuar. Ato treguan qartë se të rinjtë nuk janë të pasivizuar, siç shpesh portretizohen, por janë gati të rrezikojnë gjithçka kur i dhunon e vërteta dhe e drejta e fjalës së lirë.
Censura vdes aty ku nis revolta
Revolta e Nepalit është një pasqyrë për gjithë botën, përfshirë shoqëritë që pretendojnë se janë demokratike por që flirtojnë me ndalime, mbikëqyrje dhe mbyllje të zërave kritikë. (Kujtojmë rastin e Shqipërisë me mbylljen e Tik-Tok).
Ky rast na kujton se censura mund të ndodhë vetëm në një vend ku populli pranon të jetë i heshtur. Në momentin që njerëzit ngrihen, asnjë algoritëm nuk mund ta mbajë më të mbyllur të vërtetën.
Në Nepal, populli ka folur. Dhe fjala e tij ka përmbysur qeverinë. Aty ku qytetarët flasin me guxim, politika nuk mund të zgjasë nëpërmjet frikës. E ardhmja i përket atyre që nuk pranojnë të heshtin.
