Vepra penale e mashtrimit me kreditë shënoi një rritje të ndjeshme vitin e kaluar.
Sipas informacionit nga Prokuroria e Përgjithshme, në vitin 2020 numri i procedimeve për këtë vepër penale u rrit me 2.3 herë. Nga 16 raste në vitin 2019, për vitin 2020 prokuroria ka regjistruar 37 procedime penale të këtij lloji. Numri i procedimeve ka arritur njëkohësisht nivelin më të lartë të pesë viteve të fundit.
Pesha specifike që zë kjo vepër penale në grupin e veprave penale të klasifikuar si mashtrime për vitin 2020 arriti në 6,56 %, ndërsa në vitin 2019 kishte qenë 2.32%.
Neni 146 i Kodit Penal e përkufizon mashtrimin në kredi si “mashtrimi në dokumentet e paraqitura, duke përfituar padrejtësisht kredi duke regjistruar në mënyrë fiktive në hipotekë objekte që nuk ekzistojnë, ose tej vlerës së tyre reale, ose në pronësi të një tjetri, të bëra me qëllim për të mos kthyer më kredinë e marrë”. Sipas Kodit Penal, kjo vepër dënohet me gjobë ose me burgim gjer në shtatë vjet.
Forma më e përhapur e këtij mashtrimi në vitet e fundit ka qenë marrja e kredive bankare me dokumente të falsifikuara ose duke përdorur mjete identifikimi të personave të tjerë. Këto vepra penale janë bërë shqetësim për disa banka dhe subjekte financiare jo banka, jo vetëm për shkak të dëmit ekonomik të pësuar, por edhe për shkak të dëmit të konsiderueshëm reputacional.
Personat e tretë që kanë rënë viktimë e mashtrimit nëpërmjet përdorimit të dokumenteve dhe firmës të tyre për përfitimin e kredisë në disa raste i kanë denoncuar ngjarjet në media. Në shumë raste, mashtrime të këtij lloji janë kryer nga vetë punonjës të institucioneve financiare ose me bashkëpunimin e tyre. Një nga ngjarjet më flagrante vitin e kaluar ka qenë rasti i një punonjëseje të një institucioni financiar në Fier, që përmes falsifikimit të dokumenteve dhe firmës së personave të tjerë ka tërhequr në emër të tyre 17 kredi për një shumë totale prej më shumë se 900 mijë lekësh. Një rast tjetër ishte verifikuar në vitin 2019, në një tjetër institucion financiar jobankë, ku punonjës të njërës prej degëve, në bashkëpunim me persona të jashtëm, disbursonin kredi fiktive duke ndarë paratë me njëri-tjetrin.
Të tjera institucione financiare që janë të ekspozuara ndaj mashtrimeve, në forma të tjera, janë edhe kompanitë e sigurimeve. Sipas Prokurorisë së Përgjithshme, vitin e kaluar u regjistruan 31 procedime për veprën penale të “mashtrimit në sigurime”, nga 32 që kishin qenë në vitin 2019. Neni 145 i Kodit Penal e përkufizon mashtrimin në sigurime si “paraqitja e rrethanave të rreme në lidhje me objektin që sigurohet, ose krijimi i rrethanave të rreme dhe paraqitja e tyre në dokumentet duke përfituar padrejtësisht sigurime”. Kjo vepër penale dënohet me gjobë ose me burgim deri në pesë vjet.
Mashtrimi në sigurime lidhet kryesisht me inskenimin e aksidenteve ose ngjarjeve të tjera të sigurimit, me qëllim përfitimin e dëmshpërblimit nga kompanitë e sigurimeve./monitor
