Nuk ka rezultat
View All Result
Gazeta Reforma
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Ekonomi
    • Sociale
    • Kronikë
  • Rajoni – Bota
    • Kosovë
    • Maqedoni
    • Rajoni
    • Bota
  • Showbiz
    • Të famshëm
    • Moda
    • Stil
    • Trend
    • Thashetheme
  • Investigim
    • Korrupsion
    • Ankesat
    • Intervistë
    • Personazh
    • Investigim
  • Shëndeti
  • Kuriozitet
  • Shqip
    • English
Gazeta Reforma
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Ekonomi
    • Sociale
    • Kronikë
  • Rajoni – Bota
    • Kosovë
    • Maqedoni
    • Rajoni
    • Bota
  • Showbiz
    • Të famshëm
    • Moda
    • Stil
    • Trend
    • Thashetheme
  • Investigim
    • Korrupsion
    • Ankesat
    • Intervistë
    • Personazh
    • Investigim
  • Shëndeti
  • Kuriozitet
  • Shqip
    • English
Nuk ka rezultat
View All Result
Gazeta Reforma

Nga lufta në diskriminim: Rruga e vështirë e shqiptarëve në Serbi

21:28 19/08/2024
Reading Time: 5 min lexim

Më 12 gusht 2024, Bujanoci u zgjua nën thirrjen “Për Identitet dhe Dinjitet”, ndërsa mijëra shqiptarë të Luginës së Preshevës derdheshin në rrugët e qytetit si një lumë i furishëm pakënaqësie.

Pak ditë më pas, tensionet u rindezën kur Nenad Mitroviq, drejtori i Shërbimit të Trupit Koordinues për Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë, bëri deklarata të diskutueshme në një intervistë televizive, duke i cilësuar kërkesat e shqiptarëve si “të pabaza”.

Pankarta me mbishkrime si “Stop pasivizimit selektiv” dhe “Të shtypur po, të nënshtruar jo” valëviteshin në ajër, duke treguar qartë zemërimin e akumuluar prej vitesh. Por çfarë i shtyu këta njerëz të thyenin heshtjen e gjatë? A ishte kjo thjesht një protestë e radhës apo shenja e një zgjimi më të thellë?

Kërkesat e protestuesve, të artikuluara me zë të lartë dhe të qartë, ishin një pasqyrë e plagëve të vjetra që ende nuk janë shëruar:

  • Ndalimi i menjëhershëm i pasivizimit të adresave – një praktikë që po i zhvesh shqiptarët nga vetë ekzistenca e tyre civile.
  • Njohja e diplomave të Universitetit të Prishtinës – një kërkesë që tingëllon si jehonë e ëndrrave të thyera të mijëra të rinjve.
  • Sigurimi i teksteve shkollore në gjuhën shqipe – a nuk është gjuha shtylla kurrizore e çdo identiteti?
  • Përfaqësim i drejtë në institucionet shtetërore – sepse si mund të dëgjohet zëri yt kur je i padukshëm?
  • Investime të barabarta në zhvillimin ekonomik – pasi varfëria është një formë tjetër e shtypjes.

Mitroviq, duke komentuar protestën, deklaroi se numri i punëtorëve shqiptarë në Komunën e Bujanocit është rritur nga 15 në 280, duke argumentuar se Serbia ka bërë përpjekje për integrimin e shqiptarëve. Por këto fjalë nuk gjetën mirëkuptim te komuniteti shqiptar.

Shaip Kamberi, deputeti i vetëm shqiptar në Parlamentin serb, reagoi ashpër ndaj këtyre deklaratave, duke i quajtur ato “raciste dhe përçmuese”. Sipas Kamberit, Mitroviq po injoron kërkesat legjitime të shqiptarëve dhe po kontribuon në institucionalizimin e diskriminimit të vazhdueshëm ndaj tyre.

“Vetë deklarata e Mitroviqit se mjafton që shqiptarët janë të integruar në Komunë është raciste. Sepse në prapaskenën e saj, ai sinjalizon se ‘shqiptarët nuk janë të denjë për ushtrimin e funksioneve në shtetin serb’,” tha Kamberi, duke shtuar se protestat do të vazhdojnë derisa kërkesat e shqiptarëve të adresohen seriozisht.

Rinia e Luginës, me energjinë e tyre të pashtershme, ishin në pararojë të protestës. Në sytë e tyre lexohej dilema e hidhur: të qëndrojnë në një vend që i mohon apo të braktisin tokën e të parëve? A nuk është kjo zgjedhja më e vështirë që mund t’i imponohet një brezi të tërë?

Ndërsa tensioni ishte i prekshëm në ajër, protesta mbeti paqësore. Forcat e sigurisë vëzhgonin nga afër, një kujtesë e heshtur e historisë së trazuar të rajonit. Por a mjafton mungesa e dhunës për të fshehur dhimbjen e thellë të një populli?

Organizatorët e protestës, me zëra që dridheshin nga emocionet, theksuan se këto kërkesa nuk janë thjesht lista dëshirash, por thirrje të dëshpëruara për të drejtat më themelore. A nuk është ironike që në shekullin e 21-të, një komunitet i tërë duhet të luftojë për të drejtën e thjeshtë për të ekzistuar?

Por si e gjeti veten kjo pakicë nga flakët e luftës së Kosovës në këtë betejë të heshtur për identitet? Rrugëtimi i shqiptarëve të Luginës së Preshevës është një sagë e gjatë vuajtjesh, rezistence dhe shprese të papërmbushur.
Historia e tensioneve në këtë rajon është e thellë sa vetë malet që e rrethojnë. Nga autonomia relative nën Titon, te represioni i Millosheviçit, çdo epokë ka lënë gjurmët e saj në fatin e shqiptarëve të Luginës. Lufta e Kosovës, ndërsa solli lirinë për shumë, la Luginën në një lloj limbo politik dhe social.

Vitet 1990-1999 ishin një dekadë e tërë tensionesh të larta. Ndërsa Kosova lëvizte drejt luftës, shqiptarët e Luginës së Preshevës jetonin në një gjendje të vazhdueshme pasigurie dhe diskriminimi. Shumë prej tyre u përfshinë në mënyrë aktive në luftën e Kosovës, duke luftuar krah për krah me vëllezërit e tyre të Kosovës.

Viti 1999 shënoi fundin e luftës në Kosovë me ndërhyrjen e NATO-s. Por për shqiptarët e Luginës së Preshevës, kjo ishte vetëm fillimi i një kapitulli të ri sfidash. Ndërsa Kosova fitoi pavarësinë de facto, Lugina mbeti nën kontrollin e Serbisë, duke u bërë një zonë e ndjeshme gjeopolitike.

Në vitin 2001, Marrëveshja e Konçulit premtoi çmilitarizimin e zonës dhe integrimin e shqiptarëve përmes proceseve demokratike. Shpresat ishin të larta për një të ardhme më të mirë. Por realiteti doli të ishte shumë më i ndërlikuar se premtimet në letër.

Vitet që pasuan panë premtime të shumta, por realiteti doli të ishte një dush i ftohtë zhgënjimi. Pasivizimi i adresave, një term burokratik që fsheh pas vetes një realitet të tmerrshëm, u bë armë e re e diskriminimit. Mosnjohja e diplomave, mungesa e teksteve shkollore, përfaqësimi i ulët në institucione – çdo aspekt i jetës u prekë nga kjo formë e re e shtypjes.

Në 2013, Qeveria e Aleksandar Vuçiç prezantoi Planin 7-pikësh për përmirësimin e situatës së shqiptarëve. Ky plan, që në letër dukej premtues, parashikonte masa për integrim më të mirë ekonomik dhe social të shqiptarëve. Megjithatë, zbatimi i tij mbeti kryesisht në letër, duke shtuar një shtresë tjetër zhgënjimi mbi komunitetin shqiptar.

Periudha 2015-2020 shënoi një rritje dramatike të emigrimit të të rinjve shqiptarë nga Lugina. Arsyeja kryesore? Mosnjohja e diplomave të Universitetit të Prishtinës nga Serbia. Kjo politikë e ka bërë thuajse të pamundur për të rinjtë shqiptarë të gjejnë punë të kualifikuar në Serbi, duke i detyruar ata të kërkojnë mundësi jashtë vendit.

Regjistrimi i popullsisë në vitin 2022 tregoi një rënie drastike të numrit të shqiptarëve në Luginë, duke ngritur dyshime serioze për manipulim të të dhënave dhe përforcuar frikën e komunitetit shqiptar për një “spastrim të heshtur etnik” përmes mjeteve administrative.

Ndërsa bota ecën përpara, Lugina e Preshevës duket se ka mbetur peng i një të kaluare që refuzon të largohet. A do të sjellë kjo protestë ndryshimin e shumëpritur? Apo do të jetë thjesht një kapitull tjetër në sagën e gjatë të një pakice që kërkon thjesht të jetojë me dinjitet në tokën e vet?

Pyetjet mbeten pezull në ajër, si re të rënda që paralajmërojnë stuhi. Por një dritë shprese vazhdon të ndriçojë në sytë e protestuesve. Është drita e vendosmërisë, e unitetit, e besimit se ndryshimi është i mundur.

Ndërsa bota vështron, Lugina e Preshevës qëndron në udhëkryq. A do të jetë kjo protestë katalizatori i ndryshimit të vërtetë? Apo thjesht një episod tjetër në historinë e gjatë të padrejtësive? Vetëm koha do ta tregojë, por një gjë është e sigurt – zëri i shqiptarëve të Luginës është ngritur dhe nuk do të heshtet lehtë. Është një zë që kërkon vëmendje, respekt dhe, mbi të gjitha, veprim.

Në fund të fundit, fati i Luginës së Preshevës nuk është thjesht një çështje lokale. Është një test për vlerat demokratike të Serbisë, për aspiratat e saj evropiane, dhe për vetë konceptin e të drejtave të njeriut në shekullin e 21-të. Mënyra se si do të zgjidhet kjo situatë do të ketë implikime që shtrihen shumë përtej kufijve të Ballkanit.

Etiketa: luftaprotestareformaeditorialSerbishqiptaret

Të lidhura

Mrekulli në Bulqizë: Fëmijët zbulojnë të riun e aksidentuar para 3 ditësh, ende i gjallë në makinë
Aktualitet

Mrekulli në Bulqizë: Fëmijët zbulojnë të riun e aksidentuar para 3 ditësh, ende i gjallë në makinë

Një ngjarje e jashtëzakonshme ka ndodhur në Bulqizë, ku një 35-vjeçar i shpallur i humbur prej tre ditësh është gjetur...

21:15 06/06/2025
Plagosi burrë e grua pas sherrit për qenin, policia gjen armën e autorit
Aktualitet

Plagosi burrë e grua pas sherrit për qenin, policia gjen armën e autorit

Një konflikt mes fqinjësh në fshatin Gosë të Kavajës ka përfunduar me dy të plagosur nga armë zjarri. Policia njoftoi...

18:57 06/06/2025
Para
Izolimi i komunitetit: Si autostrada Thumanë-Kashar po shkatërron bizneset lokale

Izolimi i komunitetit: Si autostrada Thumanë-Kashar po shkatërron bizneset lokale

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Lajmet e fundit

Mrekulli në Bulqizë: Fëmijët zbulojnë të riun e aksidentuar para 3 ditësh, ende i gjallë në makinë

Mrekulli në Bulqizë: Fëmijët zbulojnë të riun e aksidentuar para 3 ditësh, ende i gjallë në makinë

21:15 06/06/2025
Plagosi burrë e grua pas sherrit për qenin, policia gjen armën e autorit

Plagosi burrë e grua pas sherrit për qenin, policia gjen armën e autorit

18:57 06/06/2025
BE mbështet Gjykatën Ndërkombëtare Penale pas sanksioneve të SHBA-së

BE mbështet Gjykatën Ndërkombëtare Penale pas sanksioneve të SHBA-së

18:40 06/06/2025
“Nuk duam barazim”/ Trajneri i Serbisë vlerëson Shqipërinë: Janë të fortë, por kërkojmë vetëm fitoren

“Nuk duam barazim”/ Trajneri i Serbisë vlerëson Shqipërinë: Janë të fortë, por kërkojmë vetëm fitoren

18:24 06/06/2025
You're not logged into Tiktok, please login here
Facebook Twitter Youtube Instagram Telegram

Rreth Nesh

Rreth GazetaReforma
GazetaReforma është markë e GlobalEcho Media Group

  • Në pronësi të: GlobalEcho LLC (USA)
  • Operuar lokalisht nga: Electral
  • Adresa e Zyrës: Rruga Sami Frashëri Pallati Vortek , Qendra Metropol, kati i dytë.
  • Email-i i Kontaktit: [email protected]
  • Regjistrimi i Kompanisë Shqiptare/NIPT: K92114006G

Na kontaktoni

Policies

Help Center
Privacy Policy

© 2025 GazetaReforma | Një Markë e GlobalEcho Media Group

Nuk ka rezultat
View All Result
  • Aktualitet
    • Politikë
    • Ekonomi
    • Sociale
    • Kronikë
  • Rajoni – Bota
    • Kosovë
    • Maqedoni
    • Rajoni
    • Bota
  • Showbiz
    • Të famshëm
    • Moda
    • Stil
    • Trend
    • Thashetheme
  • Investigim
    • Korrupsion
    • Ankesat
    • Intervistë
    • Personazh
    • Investigim
  • Shëndeti
  • Kuriozitet
  • Shqip
    • English

© 2025 GazetaReforma | Një Markë e GlobalEcho Media Group

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Shkarko SnapFood dhe fito 10% ULJE në porosinë e parë

Na Kontaktoni

Të dhënat tuaja do të mbahen konfidenciale dhe të sigurta.

Madhësia maksimale: 10MB. Lloje të lejuara: JPEG, JPG, PNG, GIF, PDF, TXT, DOC, DOCX

Faleminderit! Mesazhi juaj u dërgua me sukses.