Humbja financiare për buxhetin e shtetit nga shkarkimet dhe pezullimet e gjyqtarëve pritet të arrijë në 826.7 milionë lekë deri në fund të vitit 2023.
Sistemi gjyqësor në Shqipëri vijon të përballet me sfida të mëdha, ndërsa procesi i rivlerësimit kalimtar ka nxjerrë në pah probleme të thella strukturore, duke krijuar edhe kosto të mëdha financiare për buxhetin e shtetit.
Në vitin 2023, sistemi gjyqësor ka funksionuar me vetëm 60% të kapacitetit të tij, duke shënuar një rritje të lehtë prej 4.7% krahasuar me vitin 2022. Kjo rritje është rezultat i emërimeve të magjistratëve të rinj, të cilët kanë përfunduar programin e formimit fillestar pranë Shkollës së Magjistraturës gjatë vitit akademik 2022-2023.
Në total, nga viti 2019 deri në fund të vitit 2023, në sistemin gjyqësor janë emëruar 112 magjistratë të rinj, përfshirë 4 gjyqtarë në Gjykatën e Lartë të emëruar nga radhët e juristëve të spikatur dhe 108 të diplomuar nga Shkolla e Magjistraturës. Megjithatë, ky përmirësim nuk ka qenë i mjaftueshëm për të mbushur hendekun e krijuar nga largimet masive të gjyqtarëve për shkak të procesit të rivlerësimit kalimtar.
Procesi i rivlerësimit kalimtar, që synon pastrimin e sistemit gjyqësor, ka shkaktuar humbje të mëdha për buxhetin e shtetit. Deri më 31 dhjetor 2023, janë shkarkuar nga detyra 137 gjyqtarë me vendim të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit (KPK). Efekti financiar i këtij procesi ka arritur në 614,817,337 lekë, sipas të dhënave nga Raporti i Këshillit të Lartë Gjyqësor, për vitin 2023.
Procesi i rivlerësimit kalimtar ka krijuar një barrë të rëndë financiare për shtetin, duke rritur shpenzimet dhe duke kufizuar funksionimin e plotë të sistemit gjyqësor.
Për vitin 2023, 11 gjyqtarë të tjerë janë shkarkuar nga detyra dhe presin zhvillimin e procesit në Kolegjin e Posaçëm të Apelimit (KPA), duke përfituar sipas ligjit 75% të pagës së tyre. Efekti financiar i kësaj situate arrin në 17,353,600 lekë. Në total gjatë vitit, 73 gjyqtarë të shkarkuar presin ende vendimin përfundimtar nga KPA, duke përfituar gjithashtu 75% të pagës, me një kosto për buxhetin prej 194,507,025 lekë.
Për të llogaritur humbjen totale financiare nga shkarkimet dhe pezullimet e gjyqtarëve në sistemin gjyqësor deri më 31 dhjetor 2023, duhet të përmbledhim të gjitha efektet financiare të përmendura:
Efekti financiar deri në vitin 2023 nga shkarkimi i 137 gjyqtarëve: 614,817,337 lekë,
Efekti financiar për 11 gjyqtarët e shkarkuar në vitin 2023 që marrin 75% të pagës (në pritje të procesit në KPA): 17,353,600 lekë,
Efekti financiar për 73 gjyqtarët e tjerë të shkarkuar që marrin 75% të pagës dhe janë ende në proces në KPA: 194,507,025 lekë,
Totali:826,677,962 lekë./ Monitor
