Një operacion i befasishëm është zhvilluar mesditën e sotme në Fier, ku forcat e policisë të shoqëruara nga zyrtarë të Tatimeve kanë ndërhyrë në zyrat qendrore të kompanisë “Bankers Petroleum Albania”.
Sipas burimeve, arsyeja e këtij veprimi lidhet me një borxh të konsiderueshëm fiskal të papaguar ndaj shtetit shqiptar, që ka ngritur alarmin tek autoritetet.
Gjatë operacionit u arrestuan drejtuesi aktual i kompanisë, shtetasi kinez Hongping Xiao, si dhe ish-drejtori Leonidha Çobo, i cili ka mbajtur poste të larta në Bankers për më shumë se një dekadë.
Policia është detyruar të hyjë me forcë në ambientet e kompanisë, pasi punonjësit nuk kanë hapur derën. Në vendngjarje u panë automjete luksoze me targa shqiptare dhe të huaja, por deri në këtë moment mungon një reagim zyrtar nga kompania apo institucionet shtetërore.
Kush janë të arrestuarit?
• Leonidha Çobo ka qenë një figurë kyçe në strukturën drejtuese të “Bankers Petroleum”, duke filluar që në vitin 2004 dhe duke mbajtur role si Zëvendësdrejtor Teknik, Drejtor i Operacioneve, Zëvendës President dhe Drejtor i Përgjithshëm deri në vitin 2019. Ai është përmendur edhe në akuza të mëhershme për keqmenaxhim dhe zhdukje fondesh.
• Hongping Xiao, i emëruar si CEO në tetor 2024, ka një përvojë 20-vjeçare në industrinë e naftës, kryesisht në fushën e eksplorimit dhe prodhimit. Ai ka mbajtur disa pozicione teknike dhe menaxheriale në Kinë dhe kompani ndërkombëtare, përfshirë edhe rolin e Drejtorit të Prodhimit dhe Operacioneve në “Bankers” para emërimit të tij si CEO.
Akuzat dhe skandalet që e kanë ndjekur kompaninë
Kjo nuk është hera e parë që “Bankers Petroleum” përballet me kritika të forta për mospërmbushje të detyrimeve fiskale dhe ligjore. Kompania është akuzuar për manipulim të shpenzimeve për të shmangur pagesën e tatimit mbi fitimin, duke deklaruar rregullisht bilance negative apo me fitim të ulët përkundër prodhimit real të naftës.
Sipas të dhënave zyrtare, gjatë dy dekadave të fundit, “Bankers” ka nxjerrë mbi 13 milionë ton naftë në zonën Patos-Marinëz, me të ardhura të vlerësuara mbi 4 miliardë euro, por pa paguar asnjëherë tatim real mbi fitimin.
Marrëveshja me shtetin shqiptar parashikon që kompania duhet të paguajë 50% të fitimit, por ajo ka shmangur këtë detyrim përmes deklarimit të shpenzimeve të fryra, përfshirë paga të larta të drejtuesve, kontrata të dyshimta dhe shpenzime të pavërtetuara.
Ndërkohë, banorët e zonës së Marinzës kanë denoncuar prej vitesh pasojat mjedisore të aktivitetit të kompanisë, duke përfshirë ndotjen e ajrit, ujit dhe tokës.
Shoqëria civile ka kërkuar vazhdimisht hetim të thelluar dhe ndëshkim të kompanisë për dëmet e shkaktuara, ndërkohë që institucionet shqiptare janë akuzuar për tolerancë dhe bashkëpunim korruptiv.
Kush qëndron pas “Bankers Petroleum”?
Pas “Bankers Petroleum Albania” qëndrojnë kompani të regjistruara në Kinë dhe juridiksione të tjera offshore. Kompania mëmë është “Charter Power Investment Limited”, e kontrolluar nga “Geo-Jade Petroleum Corporation” me seli në Kinë. Struktura e pronësisë është e paqartë, ndërsa ka dyshime të forta se në skemë janë përfshirë figura të rëndësishme të politikës dhe administratës shqiptare ndër vite.
Prej vitesh, “Bankers” është konsideruar si simbol i pasurimit të padrejtë dhe i abuzimit me pasuritë natyrore të Shqipërisë. Mbetet për t’u parë nëse hetimet do të zbardhin plotësisht mekanizmat e kësaj afere që përfshin kompani shumëkombëshe, institucione shqiptare dhe qindra milionë euro që nuk kanë shkuar kurrë në buxhetin e shtetit.