Në raportin më të fundit të DIA-s, vihet në dukje një zhvillim alarmues në hartën kriminale të Italisë dhe më gjerë në Evropë.
Krahas mafieve tradicionale si Cosa Nostra, ‘Ndrangheta, Camorra e Sacra Corona Unita, një tjetër forcë po fiton terren, krimi i organizuar i huaj, veçanërisht ai shqiptar.
Nuk bëhet më fjalë për një prani të shpërndarë apo të varur nga strukturat italiane. Organizatat kriminale shqiptare përshkruhen si një komponent i mirëstrukturuar dhe i qëndrueshëm, të cilat jo vetëm ndajnë territoret dhe fitimet me mafiet lokale, por në disa sektorë, veçanërisht në trafikun e kokainës, konkurrojnë direkt me to.
Shqipëria, pjesë e boshtit të ri kriminal mes Italisë dhe Amerikës Latine
Sipas hetimeve, grupet shqiptare kanë ndërtuar një rrjet të fuqishëm logjistik, me prani të konsoliduar në portet strategjike të Evropës si Rotterdam, Antwerp dhe Hamburg. Ato importojnë kokainë nga Amerika e Jugut dhe e shpërndajnë në Itali përmes rrugës ballkanike, nëpërmjet brigjeve shqiptare dhe Pulias.
Ky bashkëpunim me ‘Ndrangheta-n dhe mafiet e tjera italiane është i bazuar në marrëveshje jozyrtare: shqiptarët menaxhojnë logjistikën dhe shpërndarjen me shumicë, ndërsa kontrolli lokal u lihet mafieve vendase. Një ndarje funksionale që shmang përplasjet dhe maksimizon fitimin.
Nga droga tek investimet ligjore
Krimi shqiptar nuk është më i kufizuar në aktivitetet e paligjshme. Të ardhurat e përfituara nga trafiku i drogës kanalizohen në sektorë të ligjshëm si pasuritë e paluajtshme, restorantet apo bizneset tregtare, shpesh përmes emrave të rremë. Kjo u jep grupeve jo vetëm fuqi financiare, por edhe ndikim social dhe territor.
Disa organizata shqiptare kanë ndërtuar struktura mafioze të ngjashme me ato italiane: hierarki të rrepta, kode besnikërie të bazuar në lidhje familjare dhe përdorim sistematik të dhunës.
Më shumë sofistikim, më pak zhurmë
Ndryshe nga stereotipi i dhunës së shfrenuar, mafia shqiptare në Itali po kalon në një fazë të re: përdor teknologji të avancuar për mashtrime online, qarkullim parash përmes kriptovalutave dhe platforma digjitale për trafikun ndërkombëtar. Kjo e pozicionon si një aktor global të krimit, jo më lokal apo rajonal.
Kontrolli në rrugë dhe në porte
Krahas operacioneve të mëdha ndërkombëtare, grupet shqiptare ruajnë kontrollin e territorit në rrugë. Të rinj të rekrutuar nga komunitetet emigrante përdoren për trafik droge, shlyerje borxhesh dhe madje edhe trafik armësh. Në shumë qytete italiane, emri i mafies shqiptare është tashmë sinonim i kontrollit të drogës dhe dhunës urbane.
Kërcënim i strukturuar për BE-në
Raporti i DIA-s paralajmëron se mafia shqiptare nuk është më një fenomen periferik. Bashkimi Evropian e konsideron atë një nga rreziqet kryesore transnacionale. Përballja me të kërkon më shumë sesa ndjekje penale: nevojitet një strategji gjithëpërfshirëse që përfshin monitorimin financiar, kontrollet mbi kontratat publike dhe mekanizma kundër pastrimit të parave.
Në një kohë kur krimi i organizuar po sofistikohet dhe globalizohet, Shqipëria, përmes rrjeteve të saj kriminale në Itali dhe më tej, po shfaqet si një aktor kryesor në këtë arenë të rrezikshme.