Dy muaj më parë, 816 tonë vdekje u zbuluan në Porto Romano. Sot, këto mbetje toksike qëndrojnë ende aty, vetëm pak qindra metra larg shtëpive të banorëve. Por më vdekjeprurëse se vetë helmi është heshtja e koordinuar institucionale që ka rënë mbi këtë kërcënim.
Kjo heshtje ka emra dhe fytyra:
Erlind Sulo, një ish-drejtues i FRESH-it pa asnjë përvojë mjedisore, tani në krye të AKBN-së, papritur “zbulon” se nuk ka kapacitete për të analizuar helmet. Ministria e Turizmit dhe Mjedisit me Mirela Kumbaron, pas një tentative për t’ia kaluar fajin metalurgjikut të Elbasanit, ka zgjedhur heshtjen totale.
Dy prokuroret Suela Beluli dhe Mediana Meta, firmat e të cilave hapën rrugën për vendosjen e 102 kontenierëve të vdekjes në Portin e Durrësit, u mbyllën në heshtje pas dhënies së vendimit, duke u bërë pjesë e “harresës” institucionale.
Porti i Porto Romanos, një aset strategjik që duhej të ishte nën kontrollin e shtetit, sot është de facto pronë e Kastratit. Nën administrimin e tij, ligjet bëhen elastike dhe kontrollet aktivizohen vetëm kur duhet të mbrohen interesa të caktuara.
“Nuk kemi kapacitete për analiza,” thotë AKBN-ja. “Po presim letërporositë ndërkombëtare,” thotë Prokuroria. “Çështja është nën hetim,” thotë SPAK-u. Ndërkohë, helmi pret në heshtje vetëm pak metra larg familjeve që jetojnë aty.
Mediat kryesore, të kontrolluara përmes reklamave e favoreve qeveritare, kanë zgjedhur amnezinë kolektive. Asnjë kronikë, asnjë pyetje për fatin e 816 tonëve vdekje.
KURUM ka heshtur plotësisht, sikur të mos ketë asnjë përgjegjësi. Kompania Sokolaj, që transportoi mbetjet pa licencën e duhur dhe me dokumentacion të dyshimtë, vijon aktivitetin pa u shqetësuar. Vetëm organizatat ndërkombëtare vazhdojnë të ngrenë alarmin që këtu duket se ka rënë në veshë të shurdhër.
Kreshnik Bajraktari në Autoritetin Portual dhe Genti Gazheli në Dogana – dy institucione që duhet të kontrollonin hyrje-daljet e mallrave të rrezikshme – kanë humbur çdo interes për çështjen. Protokollet e sigurisë u thyen, dokumentacioni u anashkalua, por askush nuk jep llogari.
Eugena Tomini në krye të Institutit të Shëndetit Publik hesht për rreziqet ndaj banorëve. KURUM bën sikur nuk ekziston. Kompania Sokolaj, që transportoi helmet pa licencë, vazhdon aktivitetin pa u shqetësuar.
Është një vallëzim i koordinuar heshtjesh: Rama hesht për t’i dhënë kohë institucioneve të pozicionohen. Sulo refuzon analizat. Kastrati vazhdon biznesin. Mediat fshehin lajmin. Një koreografi perfekte ku çdo institucion luan rolin e vet në mbulimin e një skandali që mund të kthehet në katastrofë.
Mirëpo helmi nuk zhduket me heshtje. Çdo ditë që kalon me 816 tonë mbetje toksike të pasiguruara është një ditë më afër katastrofës. Dhe kur të ndodhë, të gjithë do të pyesin: Si u lejua? Pse nuk u mor masë? Kush ishte përgjegjës?
Përgjigjja është e thjeshtë por tronditëse: Të gjithë e dinin, por të gjithë zgjodhën të heshtin. Në një vend normal, një skandal i tillë do të kishte shkaktuar dorëheqje në zinxhir. Në Shqipërinë e 2024, ai thjesht shtohet në listën e gjatë të kërcënimeve që “harrohen” deri ditën kur bëhen tragjedi.
Sa jetë do të kushtojë heshtja e koordinuar e një sistemi që ka vendosur të mbrojë interesat e pak vetëve duke rrezikuar jetën e shumë të tjerëve?
/gazetareforma.com
