Pesë ditë pas vrasjes së Martin Canit, një 14-vjeçari me ëndrra për futbollin, policia kthehet në vendngjarje për të kërkuar kamerat e sigurisë. Ndërkohë në Shkodër, dy makina me tre persona të armatosur me automatikë lëvizin lirshëm në hyrje të qytetit. Në Vlorë, dy peshkatarë shqiptarë shpëtohen nga Guardia di Finanza italiane, ndërsa policia jonë kufitare thjesht “vëzhgon”.
Këto nuk janë thjesht episode të veçuara – janë simptoma të një sistemi të kalbur deri në palcë. Jemi dëshmitarë të një force policore që ka humbur jo vetëm profesionalizmin, por edhe dinjitetin e saj themelor. Çfarë mund të presësh nga një institucion që vonohet 5 ditë për të kërkuar prova në vendin e vrasjes së një fëmije? Si mund të besosh tek një forcë që duket se “trembet” të hyjë në zona të caktuara të vendit, territore të pushtuara nga bandat?
Seria e ngjarjeve të rënda kriminale në vend ka nxjerrë në pah një realitet alarmant në radhët e Policisë së Shtetit. Reagimi i vonuar dhe i dyshimtë i forcave të rendit ka ngritur pikëpyetje serioze mbi integritetin dhe profesionalizmin e strukturave policore.
Hetimet për vrasjen e të miturit Cani në afërsi të shkollës “Fan Noli” treguan një mungesë të theksuar përgjegjshmërie. Policia u rikthye në vendngjarje vetëm pas 5 ditësh për të sekuestruar kamerat e sigurisë – një veprim që duhej kryer në momentet e para pas ngjarjes.
Është qesharake mënyra se si qeveria përpiqet të mbulojë paaftësinë kronike të policisë me premtime për teknologji të avancuar. Ndërsa kryeministri ëndërron për kamera inteligjente nga Arabia Saudite, realiteti në terren është brutal: as kamerat bazike të sigurisë nuk funksionojnë, as dosjet e krimeve nuk hetohen siç duhet, as patrullat nuk bëjnë punën e tyre elementare.
Situata paraqitet edhe më shqetësuese në Shkodër, ku brenda 20 ditëve u regjistruan 7 ngjarje të rënda kriminale. Qyteti verior është kthyer në arenë të përleshjeve mes bandave, ndërsa policia qëndron spektatore e pazotë dhe e kapur. Deputeti dhe ish-drejtori i Policisë së Shkodrës, Asllan Dogjani, në një deklaratë tronditëse pohoi se “nuk ka sesi të ndodhë ndryshe kur në hyrje të Shkodrës lëvizin të armatosur dy makina me tre persona me automatikë.”
Këto fjalë të ish-drejtuesit të lartë të policisë nuk janë thjesht një akuzë, por një dëshmi e gjallë e degradimit total të sistemit. Si gazetarë, prej vitesh kemi dokumentuar raste pas rastesh që konfirmojnë këtë realitet të hidhur. Banda të armatosura që lëvizin të papenguara në mes të ditës, kriminelë të njohur që parakalojnë nëpër qytete me makina luksoze, ndërsa efektivët e policisë shohin vetëm atë që u lejohet.
Paaftësia operacionale e forcave të rendit u evidentua edhe në Vlorë, ku dy peshkatarë shpëtuan nga vdekja vetëm falë ndërhyrjes së Guardia di Finanza italiane, ndërsa policia kufitare shqiptare qëndroi pasive për orë të tëra. Një shembull flagrant i degradimit profesional të një force që dikur konsiderohej krenaria e sigurisë kombëtare.
Rasti i peshkatarëve në Vlorë është emblematik i një force që ka humbur çdo sens të detyrës dhe përgjegjësisë. Kur policia e një vendi duhet të presë forcat e një vendi tjetër për të shpëtuar qytetarët e vet, kemi të bëjmë me diçka më shumë se thjesht paaftësi – kemi të bëjmë me një dështim total moral dhe institucional.
Prapa këtij degradimi të thellë qëndron një sistem i politizuar ku emërimet dhe lëvizjet në radhët e policisë diktohen nga interesa politike. Grupet kriminale janë më të fuqishme se shteti dhe janë futur edhe në politikë e biznes. Territori i vendit është ndarë në zona influence mes bandave, ndërsa policia shërben si spektatore ose, më keq akoma, si mburojë e krimit.
Rasti i fundit i sulmit ndaj avokatit Sokol Mëngjesi në Tiranë, ku tre nga autorët mbeten ende në arrati, konfirmon paaftësinë kronike të policisë. Në zemër të kryeqytetit, një profesionist i drejtësisë sulmohet barbarisht, ndërsa autorët shëtisin të qetë nëpër rrugët e vendit. Më skandalozja është mënyra se si drejtuesit e policisë përpiqen ta paraqesin këtë situatë si normale, duke u fshehur pas justifikimeve teknike dhe procedurale që nuk bindin më askënd.
Ndërkohë që krimi organizuar forcohet dhe zgjon tmerrin në popullsi, drejtuesit e lartë të policisë dhe ministrat e Brendshëm, nga paraardhësit e Taulant Ballës e deri tek ministri aktual Ervin Hoxha, nuk kanë arritur të ndryshojnë realitetin në terren. Policia është kthyer në një institucion që dështon vazhdimisht në detyrën e saj themelore – mbrojtjen e qytetarëve.
Degradimi moral i policisë reflektohet edhe në sjelljen e përditshme të efektivëve. Nga gjobat arbitrare tek bashkëpunimi i hapur me krimin, policia ka humbur plotësisht besimin e publikut. Qytetarët ndihen të braktisur nga shteti, të detyruar të përballen vetë me pasigurinë në rrugë, shkolla dhe biznese.
Ndoshta më e rënda është që kjo gjendje duket se i shërben dikujt. Një polici e dobët, e korruptuar dhe e varur nga politika është ideale për ata që duan të kontrollojnë territorin dhe bizneset përmes dhunës dhe kërcënimit. Është koha që opinioni publik të kuptojë se kjo nuk është thjesht paaftësi – është një strategji e mirëmenduar për të mbajtur qytetarët nën frikë dhe pasiguri të vazhdueshme.
Pyetja që shtrohet natyrshëm është: A mund të presim siguri nga një polici që duket më e interesuar të shërbejë si mburojë për grupet kriminale sesa të mbrojë qytetarët? Historia e deritanishme tregon se pa një reformim rrënjësor të forcave të rendit dhe pa shkëputjen e lidhjeve të errëta me krimin dhe politikën, siguria publike do të mbetet thjesht një ëndërr e largët për shqiptarët.
/gazetareforma.com
