Shqipëria nuk ka bërë asnjë progres në lirinë e media dhe të shprehjes gjatë 6 muajve që ishte në krye të presidencës së OSBE:
“Edhe pse Kushtetuta dhe kuadri rregullator e garantojnë lirinë e shprehjes dhe të medias, në praktikë këto të drejta kufizohen”, –konstatohet në raportin që vë në pah ecurinë e Shqipërisë gjatë kryesisë së këtij institucioni ndërkombëtar.
Në raport thuhet se “liria e shprehjes kufizohet nga interesat politike dhe ekonomike të pronarëve të medias, përqendrimi i tregut në duart e pak kompanive, sulmet fizike dhe ato verbale ndaj gazetarëve, vetcensura, paditë për shpifje dhe dëmtim imazhi, si dhe zbatimi i dobët i legjislacionit për të drejtat në punë”.
BIRN Albania, Rrjeti Ballkanik për Gazetari Investigative në Shqipëri rekomandon se qeveria duhet të tërhiqet nga legjislacioni i cili vendos kufizime mbi lirinë e shprehjes dhe kryeministri apo çdo politikan duhet të ndalojë gjuhën fyese ndaj gazetarëve.
Një apel bëhet edhe për marrjen në konsideratë të rekomandimeve të Komisionit të Venecias nga Qeveria dhe Kuvendi. Ndër të tjera, raporti merr në shqyrtim dhe të drejtat e njeriut në kushtet e COVID-19. Pandemia e ka vështirësuar jetesën e për pasojë dhe liritë themelore janë përballur me një sfidë. Janë ndaluar grumbullimet për të shmangur numrin në rritje të të infektuarve ndërkohë që me këtë vendim është cenuar drejtpërdrejt liria për tubim.
Në raport rekomandohet të merren masa në mënyrë që gjendja e jashtëzakonshme të jetë e kufizuar dhe t’i rikthehemi sa më parë normalitetit, veçanërisht duhen shmangur reformat e thella ligjore për aq kohë sa jemi në krizë.
Raporti përmend edhe dhunën me bazë gjinore dhe diskriminimin ndaj grave, gjatë kryesimit të Shqipërisë në OSBE, është vënë re një përmirësim i legjislacionit në fuqi. Por gjithsesi mungon rekomandimi për vijimin e punës, apo rritjen e fondeve për viktimat e dhunës.
“Ka nevojë të rritet roli i organizatave të shoqërisë civile në mbështetjen e individëve ose grupeve të individëve”, – thuhet ndër të tjera në raport.
Kujtojmë që Parlamenti Shqiptar miratoi në 18 dhjetor të vitit 2019 ligjin e njohur si “Paketa Antishpifje” që kufizon lirinë e mediave duke vendosur gjoba ndaj portaleve deri në mbylljen e tyre. Shumë gazetarë e kundërshtuan këtë ligj duke protestuar para parlamentit ditën e votimit.
Ndër të tjera, gjatë pandemisë janë kufizuar shumë të drejta themelore. Qeveria ndaloi tubimet dhe në shumë raste protestash janë dhunuar e ndjekur penalisht shumë persona që nga protesta për mbrojtjen e parqeve natyrore e deri te protestat për Klodian Rashën, që u vra nga policia në dhjetor të vitit të kaluar. Qeveria shkeli edhe të drejtat e punëtorëve, kur gjatë pandemisë iu mohoi atyre të drejtën e grevës që ua njeh kodi i punës, duke e shpallur të paligjshme çdo ndërprerje të punës nga ana e tyre.
