Media shpesh konsiderohet si pushteti i katërt në një shoqëri demokratike, e cila luan një rol kritik në formimin e opinionit publik dhe në mbikëqyrjen e institucioneve qeveritare. Në Shqipëri, megjithëse ka pasur përpjekje për të forcuar këtë rol, media ka hasur në sfida të mëdha që e kanë zbehur besueshmërinë e saj dhe e kanë larguar atë nga interesi publik. Media ka një fuqi të madhe në formimin e opinionit publik. Ajo jo vetëm që informon qytetarët për ngjarjet dhe zhvillimet e fundit, por gjithashtu përcakton agjendën e diskutimeve publike. Në një shoqëri demokratike, media duhet të funksionojë si një platformë për debate të hapura dhe konstruktive. Megjithatë, në Shqipëri, kjo dinamikë është penguar nga ndikimet oligarkike dhe publike që kanë minuar objektivitetin dhe pavarësinë e mediave.
Një nga mekanizmat që media përdor për të ndikuar në opinionin publik është “agjenda setting”. Kjo nënkupton se cila informatë del në pah dhe si e prezantohet ajo, e cila mund të formësojë perceptimin e qytetarëve mbi çështjet e caktuara. Për fat të keq, shumë media shqiptare janë të prirura të mbulojnë ngjarjet në një mënyrë që shërben interesave të caktuara politike apo biznesore, duke anashkaluar nevojat dhe interesat e publikut.
Roli i Medias në Demokraci
Media është një element kyç në çdo demokraci, duke shërbyer si një “watchdog” i institucioneve qeveritare. Ajo ka përgjegjësinë për të mbikëqyrur dhe mbajtur në llogari qeveritarët dhe për të zbuluar skandale të mundshme. Në vende me demokraci të konsoliduar, si Shtetet e Bashkuara, media ka luajtur një rol të rëndësishëm në zbardhjen e abuzimeve të pushtetit dhe në promovimin e transparencës. Megjithatë, në Shqipëri, shumë herë media ka dështuar në këtë detyrë, duke u bërë një zgjatues i politikës, përkatësisht duke mbuluar skandale dhe duke shmangur kritikat ndaj autoriteteve.
Ndikimi i Oligarkisë mbi Mediat
Një faktor kyç që ka ndikuar në humbjen e rolit të medias si watch dog është ndikimi i oligarkëve dhe grupeve të interesit. Në vend që të shërbejë si një platformë e pavarur për informimin e publikut, shumë media shqiptare janë nën kontrollin e individëve ose grupeve që kanë interesa të caktuara. Kjo ka rezultuar në një rritje të propagandës dhe një zvogëlim të mbulimit objektiv të ngjarjeve. Si pasojë, shumë qytetarë shqiptarë e shohin median si një mjet për propagandë dhe jo si një burim të besueshëm informacioni. Kjo ka kontribuar në një distancim të madh të qytetarëve nga mediat, duke i parë ato si pjesë të një skeme më të gjerë për të manipuluar opinionin publik. Shumë njerëz tani preferojnë të informohen përmes rrjeteve sociale ose burimeve alternative, të cilat shpeshherë nuk janë të verifikueshme. Një tjetër çështje e rëndësishme është censura që vjen nga reklamat dhe financimi i mediave. Shumë herë, mediat e detyrohen të heshtin ose të manipulojnë informacionin për shkak të presioneve nga sponsorët ose reklamuesit e fuqishëm. Kjo sjell një mjedis ku e vërteta shpeshherë është e deformuar dhe ku qytetarët nuk marrin informacionin e nevojshëm për të formuar opinionet e tyre në mënyrë të informuar.
Për të rikthyer besimin e qytetarëve në media, është e nevojshme të bëhen disa reforma thelbësore. Së pari, duhet të promovohet një ligj më i fortë për mbrojtjen e gazetarisë dhe pavarësinë e saj nga ndikimet e jashtme. Kjo do të ndihmojë në krijimin e një ambienti ku gazetarët mund të punojnë pa frikën e represionit apo ndëshkimeve.
Së dyti, është e nevojshme të krijohen mekanizma të pavarur për monitorimin e mediave, të cilët do të sigurojnë transparencë dhe përgjegjshmëri. Kjo do të ndihmonte në rivendosjen e besimit të qytetarëve tek informacioni që ata konsumojnë.
Së fundi, mediat duhet të angazhohen për të ofruar mbulim të thelluar dhe objektiv të ngjarjeve, duke shmangur ndikimet politike dhe ekonomike. Kjo do të ndihmonte në kthimin e mediave në shërbim të interesave publike dhe në rikthimin e besimit të qytetarëve në këtë institucion të rëndësishëm të demokracisë.
Përfundim
Media si pushteti i katërt ka një rol të jashtëzakonshëm në formimin e opinionit publik dhe në mbikëqyrjen e pushtetit. Megjithatë, në Shqipëri, ky rol është sfiduar nga ndikimet oligarkike dhe publike, duke e bërë median një instrument të propagandës në vend të një burimi të besueshëm informacioni. Përmes reformave të nevojshme dhe angazhimit për objektivitet dhe transparencë, është e mundur që media shqiptare të rikthejë besimin e qytetarëve dhe të shërbejë si një forcë përmirësuese në shoqërinë shqiptare.
