Gudulisja është një fenomen që ka intriguar njerëzit për dekada, duke nxitur pyetje dhe studime mbi arsyet që qëndrojnë pas reagimit tonë të çuditshëm dhe të paparashikueshëm ndaj tij. Megjithatë, ka një aspekt të Gudulisjeve që shpesh shkakton habi: pse nuk jemi në gjendje të gudulisim veten me të njëjtin efekt si kur e bën dikush tjetër? Le të eksplorojmë shkencën që qëndron pas kësaj dukurie të çuditshme.
Kontrolli i lëvizjeve dhe parashikimi i tyre
Gudulisja aktivizon një rrjet të ndërlikuar të reagimeve neurologjike në trurin tonë. Kur një person tjetër na gudulis, ndjesitë janë të paparashikueshme dhe të rastësishme, gjë që truri ynë nuk mund t’i parashikojë lehtësisht. Kjo mungesë parashikimi çon në atë reagim të menjëhershëm dhe të fortë që përjetohet si Gudulisje.
Nga ana tjetër, kur përpiqemi të Gudulisim veten, truri ynë është hapi para. Duke qenë se ne kontrollojmë lëvizjet dhe i njohim ato përpara se të ndodhin, truri parashikon si do të ndihen këto prekje dhe si rezultat, reagimi emocional është shumë më i zbehtë ose jo-ekzistent. Ky mekanizëm është pjesë e sistemit tonë të vetë-rregullimit që na ndihmon të filtrime ndjesitë që janë të rëndësishme për të reaguar ndaj tyre nga ato që nuk janë.
Sistemi i parashikimit në trurin tonë
Një pjesë thelbësore e trurit që luan rol në këtë proces është cerebellumi, i cili është përgjegjës për të parashikuar ndjesitë që rezultojnë nga veprimet tona. Kur bëjmë diçka si të Gudulisim veten, cerebellumi parashikon ndjesitë që do të shkaktojnë këto lëvizje dhe redukton përgjigjen e sistemit tonë sensorial. Prandaj, reagimi ndaj Gudulisjet të vetvetes është shumë më i zbehtë se ai i shkaktuar nga një person tjetër.
Rëndësia e ndikimit të jashtëm
Eksperimentet kanë treguar se nuk është vetëm parashikimi që ul ndjeshmërinë ndaj Gudulisjes së vetvetes, por edhe fakti që prekjet e bëra nga një person tjetër janë thjesht më të vështira për t’u parashikuar në kohë dhe intensitet. Kjo e bën trurin të reagojë me më shumë vigjilencë dhe intensitet, duke shkaktuar atë ndjesi të të qeshurave dhe bezdisjes që përjetojmë kur na gudullon dikush tjetër.
Përfundimisht, misteri i pse nuk mund të gudulisim veten është një dëshmi e mrekullueshme e mënyrës sesi truri ynë interpreton, parashikon dhe përpunon stimujt sensorialë. Ky zbulim në botën e neuroshkencës jo vetëm që na ndihmon të kuptojmë më mirë reagimet tona fizike dhe emocionale
