Çdo frymëmarrje në Porto Romano është një ruletë ruse me jetën. Nuk e di nëse do të të helmojë helmi industrial, do të të vrasë shpërthimi i gazit, apo do të të gëlltisë toka që po rrëshqet. E vetmja gjë e sigurt është heshtja e shtetit.
Në oborrin e shtëpive presin 816 tonë vdekje e pastër. Pesë muaj që kur Basel Action Network ngriti alarmin dhe çfarë ka ndryshuar? Asgjë. Teksa protestojnë përditë për të drejtën elementare të jetës, banorët shohin se si institucionet mbyllin sytë para realitetit të Porto Romanos.
Më 4 shkurt, banorët dolën sërish në protestë. Shkaku i drejtpërdrejtë – një fabrikë gazi që qëndron kërcënuese pranë shtëpive të tyre dhe shkollës që po rindërtohet. Bombolat e gazit janë bërë kërcënim i përditshëm për jetët e banorëve dhe veçanërisht të fëmijëve në shkollën pranë.
Sikur helmi dhe gazi të mos mjaftonin, toka po rebelohet. Një segment prej më shumë se një kilometri është në prag kolapsi, me çarje në pesë pika të ndryshme që paralajmërojnë katastrofën. Sipas banorëve, fenomeni ka nisur pas reshjeve të fundit dhe është përkeqësuar dita-ditës. Ata e lidhin këtë problem me punimet e ndërprera për thellimin e kanalit të ujërave të larta, që përshkon zonën.
Por toksiciteti i Porto Romanos nuk është më thjesht mjedisor – është kthyer në një korridor ku kalon lufta. Përmes sistemit të koncesioneve qeveritare, infrastruktura jonë portuale është shndërruar në një pikë kyçe të furnizimit të luftës në Gaza. Porto Romano, i kontrolluar nga Kastrati, është kthyer në një pikë strategjike ku e njëjta infrastrukturë përdoret si për furnizimin me karburant ashtu edhe për strehimin e anijeve me ngarkesa të dyshimta.
Në tetor të 2024, anija “Kathrin” me dhjetë konteinerë eksplozivë ushtarakë për Izraelin, pasi u refuzua nga Namibia dhe Malta, lundroi për 26 orë me radarë të fikur në detin Jon para se të gjente strehë këtu. Përmes këtij porti, Shqipëria është bërë furnizuesi i katërt më i madh i karburantit për operacionet ushtarake në Gaza, me 65 ngarkesa të dokumentuara nga raporti “Behind the Barrel”.
Ligji shqiptar (Nr. 46/2018) e thotë qartë: çdo eksport, import apo tranzit i mallrave ushtarake duhet të autorizohet nga AKSHE. Por kush respekton ligje kur oligarkët, përmes një rrjeti të gjerë koncesionesh dhe privilegjesh, kanë shtrirë kontrollin në çdo pikë strategjike të vendit? Nga portet te aeroportet, nga sistemet bankare te rrjetet e shpërndarjes, ata vendosin çfarë hyn dhe del nga vendi ynë.
KURUM-i – perandoria e Hasmet Kurumit, një mashtrues që në Turqi akuzohet për grabitjen e 33 bankave me 100 milionë euro – këtu shëtit i lirë teksa bankat tona i kanë dhënë 250 milionë të tjera. Përqendrimi i këtij pushteti ekonomik në duart e pak grupeve ka krijuar një sistem ku kufijtë mes interesave private dhe sigurisë kombëtare janë zbehur plotësisht.
Porto Romano sot është dëshmia e gjallë e një shteti që ka humbur çdo nocion kontrolli mbi territorin e vet. Me mbi 46 mijë viktima civile në Gaza, gjysma fëmijë, portet tona vazhdojnë të shërbejnë si korridor lufte, edhe pse Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë paralajmëron për rrezikun e gjenocidit. “Ligji humanitar ndërkombëtar i ndalon të gjitha shtetet që t’i transferojnë armë një pale të përfshirë në konflikt të armatosur”, thekson Patrick Wicken i Amnesty International.
Oligarkët, përmes një rrjeti të gjerë koncesionesh dhe privilegjesh, kanë shtrirë kontrollin në çdo pikë strategjike të vendit – nga portet e aeroportet deri te sistemet bankare, telefonia dhe rrjetet e mëdha të shpërndarjes. Në duart e tyre, kufijtë mes interesave private dhe sigurisë kombëtare janë zbehur plotësisht.
Porto Romano sot është një dëshmi e gjallë e asaj që ndodh kur një shtet vendos të vrasë shumëfish. 816 tonë helm, një fabrikë gazi, dhe një tokë që po rrëshqet. Sa duhet të presim? Sa duhet të vdesin? Në heshtjen kolektive po shuhen shpresat e një komuniteti të tërë!
/gazetareforma.com
