Në Shqipëri, deti është kthyer në një kartolinë që shërben për turizëm, por jo për ushqim. Ndërsa peshku ynë më i freskët dhe më cilësor niset çdo ditë drejt tryezave europiane, në tregjet dhe restorantet shqiptare dominojnë prodhimet e ngrira që vijnë nga Kina, Bangladeshi, India, Pakistani e vende të tjera të largëta, që vetë Europa i mban larg për arsye sigurie ushqimore.
Një vështrim më i thellë mbi të dhënat zyrtare të Drejtorisë së Përgjithshme të Doganave, të siguruara nga televizioni “Ora News”, zbulon një realitet që nuk përtypet lehtë. Vetëm në vitin 2023, në Shqipëri janë importuar mbi 7.5 milionë kilogramë peshk dhe fruta deti. Në vitin 2024, kjo sasi ka njohur rritje të ndjeshme, duke kaluar në mbi 8.6 milionë kilogramë. Edhe më alarmant është fakti se vetëm për gjysmën e parë të vitit 2025, në vend kanë hyrë mbi 5.1 milionë kilogramë prodhime deti të importuara. Në krye të listës së vendeve eksportuese për Shqipërinë qëndron Kina, e ndjekur nga India, Pakistani, Indonezia, Gambia, Bangladeshi, Kili, Egjipti dhe të tjera.
Ndërkohë, prodhimi vendas, ai që del çdo ditë nga ujërat tona bregdetare, nuk ka destinacion tregun shqiptar. Ai eksportohet me shpejtësi drejt vendeve të Bashkimit Europian dhe më gjerë. Vetëm në vitin 2023, janë eksportuar mbi 5.3 milionë kilogramë prodhime deti shqiptare. Në vitin 2024, shifra shkon në pothuajse 5 milionë kilogramë, ndërsa në gjashtëmujorin e parë të këtij viti janë eksportuar mbi 3.5 milionë kilogramë. Italia, Norvegjia dhe Serbia janë tre nga destinacionet kryesore të këtij eksporti.
Ky kontrast thellon një plagë të vjetër: në vend që shqiptarët të përfitojnë nga pasuria natyrore që i rrethon, ata detyrohen të konsumojnë produkte të dyshimta që udhëtojnë me javë në kontenierë frigoriferikë, për t’u shitur më pas si “fruta deti” në tregjet tona. Në një vend me më shumë se 400 kilometra vijë bregdetare, është absurde që konsumi vendas të mbështetet mbi importet nga Azi e Afrikë, ndërkohë që peshku i freskët shqiptar bëhet privilegj i të huajve.
Paradoksi shqiptar është ulur përditë në tavolinën tonë: eksportojmë të freskëtën dhe hamë të ngrirën. Ndërsa shtetet e zhvilluara mbrojnë konsumatorin dhe promovojnë prodhimin vendas, Shqipëria vazhdon të importojë pa kriter dhe të injorojë një nga pasuritë më të mëdha që ka: detin.
Kush përfiton nga ky treg i kthyer përmbys dhe pse nuk ka një politikë serioze që të garantojë së paku prodhimin shqiptar për shqiptarët?