Pesë muaj. 150 ditë heshtje. Një heshtje që po vret më ngadalë se vetë helmi që qëndron ende në Porto Romano. Teksa 816 tonë mbetje toksike vazhdojnë të kërcënojnë jetët e banorëve, sistemi ka vendosur të vrasë dy herë – një herë me helm, një herë me heshtje.
Një heshtje që ka çmim. Një heshtje që ka emra. Një heshtje që flet më shumë se çdo deklaratë.
Sot, pesë muaj pas alarmit të parë nga Basel Action Network, jemi dëshmitarë të një vallëzimi makabër ku secili luan rolin e vet në varrosjen e skandalit më të madh mjedisor të vendit.
KURUM-i, në krye të valles – një kompani në pronësi të Hasmet Kurumit, një mashtrues që në Turqi akuzohet për grabitjen e 33 bankave me 100 milionë euro, ndërsa këtu shëtit i lirë teksa bankat tona i kanë dhënë 250 milionë të tjera. Helmi që prodhon është vetëm maja e ajsbergut të një perandorie të ndërtuar mbi mashtrim.
Gazment Bardhi, kreu i grupit parlamentar të PD-së, kërkonte me zë të lartë interpelancë me Ramën. Sot? Heshtje. Çfarë ndryshoi? Ndërmjetësi i dërguar nga KURUM tek njerëzit e Berishës bëri punën e tij. Syri TV papritmas fillon të reklamojë kompaninë që helmoi Elbasanin. Zheni Gjergji, e vetmja deputete që guxoi të fliste, zhduket nga ekrani.
Ndërkaq, motrat Pemati nga Iballa e Pukës kanë thurur një rrjet të përsosur trafiku ndërkombëtar. Gjovana dhe Olizana, përmes kompanive Sokolaj dhe GSS Mineral, luajnë shah me shtetësitë – herë kroate, herë shqiptare – ndërsa transportojnë vdekjen në kontenierë.
Por heshtja ka arkitektë më të lartë. Erlind Sulo, një ish-drejtues i FRESH-it që u katapultua në krye të AKBN-së pa asnjë përvojë mjedisore, papritur “zbulon” se nuk ka kapacitete për analiza. Mirela Kumbaro në Ministrinë e Mjedisit përpiqet t’ia kalojë fajin metalurgjikut, pastaj zgjedh heshtjen. Dy prokuroret Beluli dhe Meta, që hapën portën e helmit, tani janë zhdukur në det të heshtjes burokratike.
Kreshnik Bajraktari në Autoritetin Portual dhe Genti Gazheli në Dogana kanë humbur kujtesën për protokollet e thyera dhe dokumentet e manipuluara. Porto Romano, i kontrolluar nga Kastrati, është kthyer në një parajsë të helmit ku ligjet përthyhen sipas tekave të pronarëve.
Tani po luhet akti i fundit – manipulimi i provave. Burime pranë hetimit konfirmojnë përpjekjet për të nxjerrë një pjesë të mbetjeve “jo toksike”. Laboratori kroat do të jetë kështjella e fundit që do të sakrifikohet në këtë lojë të pistë.
Dhe mediat? Ato që dikur bërtisnin, sot heshtin. Reklamat kanë çmim, dhe ai çmim është heshtja. Vetëm organizatat ndërkombëtare vazhdojnë të bërtasin në shkretëtirën e heshtjes sonë kolektive.
Rama hesht që institucionet të pozicionohen. Sulo refuzon analizat. Kastrati vazhdon biznesin. Opozita numëron paratë e pazarit. Mediat fshehin lajmin. Një koreografi e përsosur vdekjeje ku secili ka rolin e vet.
Por helmi nuk zhduket me heshtje. 816 tonë vdekje presin në oborrin tonë. Dhe nesër, kur të pyesim se si ndodhi tragjedia, përgjigjja do të jetë e thjeshtë por tronditëse: E dinim të gjithë. Por zgjodhëm të heshtnim.
Sa jetë do të kushtojë kjo heshtje? Sa gjatë do të vazhdojmë të jemi dëshmitarë të heshtur të një sistemi që vret dy herë – një herë me helm, një herë me heshtje?
/gazetareforma.com
