Kryeministri i Izraelit, Benjamin Netanyahu, ka dhënë miratimin për një plan të ri armëpushimi në Gaza, të hartuar nga i dërguari i posaçëm amerikan për Lindjen e Mesme, Steve Witkoff.
Deklarata u bë publike pas një takimi me familjarët e pengjeve që mbahen nga Hamasi.
“Po, e pranojmë skicën e Witkoff-it”, tha Netanyahu, sipas njoftimit zyrtar të zyrës së tij, që u shpërnda nga mediat izraelite.
Hamasi ka konfirmuar se e ka marrë propozimin nëpërmjet ndërmjetësve dhe është në fazën e shqyrtimit.
Nisma vjen në një moment kur Witkoff është shprehur optimist për arritjen e një marrëveshjeje që do të ndalte luftën 19-mujore dhe do të mundësonte lirimin e pengjeve të mbetura.
“Jam i bindur se një zgjidhje afatgjatë është e mundur – një pauzë e përkohshme që çon drejt një paqeje të qëndrueshme,” deklaroi ai këtë javë.
Çfarë përfshin plani?
Edhe pse detajet zyrtare nuk janë publikuar, burime të afërta me procesin – një zyrtar i Hamasit dhe një zyrtar egjiptian – kanë zbuluar elementët kryesorë të marrëveshjes:
• Armëpushim 60-ditor;
• Lirimi i 10 pengjeve të gjalla dhe dorëzimi i trupave të disa viktimave;
• Shkëmbimi i pengjeve me mbi 1,100 të burgosur palestinezë, përfshirë rreth 100 të dënuar për sulme vdekjeprurëse;
• Garanci që Izraeli nuk do të rifillojë sulmet pas lirimit të pengjeve;
• Hyrje e përditshme e ndihmave humanitare në Gaza përmes qindra kamionëve.
Qëndrimet e palëve
Negociatat kanë ngecur prej muajsh për shkak të dallimeve themelore mes Hamasit dhe Izraelit.
Hamasi kërkon armëpushim të përhershëm, tërheqje totale të forcave izraelite dhe rritje të ndihmave humanitare. Ka shprehur gatishmëri të lirojë të gjitha pengjet që mban, në këmbim të lirimit të më shumë të burgosurve palestinezë.
Izraeli, ndërkohë, ngul këmbë për pauza të përkohshme dhe ka deklaruar se nuk do të ndalet derisa Hamasi të shkatërrohet plotësisht. Netanyahu ka përmendur një “kontroll sigurie afatgjatë” mbi Gazën dhe ka përkrahur idenë e “emigrimit vullnetar” të një pjese të popullsisë – një propozim që është kundërshtuar fort nga komuniteti ndërkombëtar.
Aktualisht, Hamasi mban 58 pengje, një e treta e të cilëve besohet se janë ende gjallë. Grupi ka sugjeruar se mund të dorëzojë kontrollin e Gazës një komiteti palestinez të pavarur, që do të mbikëqyrte rindërtimin.
Bilanci i një lufte shkatërrimtare
Lufta nisi më 7 tetor 2023, pas një sulmi të Hamasit në jug të Izraelit që vrau rreth 1,200 persona, kryesisht civilë. Si përgjigje, Izraeli ndërmori një ofensivë të gjerë në Gaza, që sipas Ministrisë së Shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi, ka shkaktuar mbi 54,000 viktima palestineze.
Izraeli ka raportuar humbjen e rreth 850 ushtarëve që nga fillimi i konfliktit. Shumica e territorit të Gazës është shkatërruar, ndërsa 90% e popullsisë – rreth 2 milionë banorë – është zhvendosur.
