Tarifat e reja doganore të shpallura nga presidenti amerikan Donald Trump kanë hyrë zyrtarisht në fuqi, duke prekur mbi 90 vende në mbarë botën.
Politika e re përfaqëson një rikthim të kursit të ashpër tregtar të Trump-it, i cili synon të riformatojë marrëdhëniet ekonomike ndërkombëtare në favor të SHBA-së.
“ËSHTË MESNATË!!! MILIARDA DOLLARË NGA TARIFAT PO RRJEDHIN TANI NË SHTETET E BASHKUARA TË AMERIKËS!”, shkroi Trump në rrjetet sociale, vetëm pak minuta para skadimit të afatit në Washington, duke shënuar nisjen zyrtare të tarifave.
Goditja ndaj Indisë dhe kërcënimet për sektorin e teknologjisë
Ndër vendet më të prekura është India, e cila do të përballet me një tarifë prej 50% nga 27 gushti, nëse nuk ndalon importet e naftës nga Rusia. Paralelisht, Trump ka paralajmëruar një tarifë 100% për të gjithë çipat kompjuterikë të prodhuar jashtë SHBA-së, një masë që synon të detyrojë gjigantët teknologjikë të investojnë brenda vendit.
Në këtë kuadër, kompania Apple ka shpallur një investim prej 100 miliardë dollarësh në SHBA, duke reflektuar presionin në rritje nga Shtëpia e Bardhë për zhvendosjen e prodhimit në territorin amerikan.
Rishikim i partneriteteve tregtare dhe reagimet ndërkombëtare
Administrata Trump ka publikuar një listë të rishikuar të taksave për dhjetëra partnerë tregtarë dhe ka vendosur afatin e 7 gushtit si datë përfundimtare për arritjen e marrëveshjeve dypalëshe. Në përpjekje për të shmangur tarifat, disa vende si Britania, Japonia dhe Koreja e Jugut kanë negociuar marrëveshje të veçanta me tarifa më të ulëta. Bashkimi Evropian, ndërkohë, ka rënë dakord për një tarifë prej 15% për mallrat që eksporton drejt SHBA-së.
Tajvani, një nga aleatët më të ngushtë të SHBA-së në Azi, është përballur me një tarifë 20%. Presidenti Lai Ching-te e ka cilësuar këtë masë si të përkohshme dhe ka konfirmuar se bisedimet me Uashingtonin janë në vazhdim.
Ndër prodhuesit e mëdhenj të çipave, TSMC (Tajvan), SK Hynix dhe Samsung (Kore e Jugut) pritet të përjashtohen nga tarifa e re për shkak të investimeve të konsiderueshme në SHBA.
Tarifat ndaj Kanadasë dhe Brazilit
Tarifa ndaj Kanadasë është rritur nga 25% në 35%, me Trump që akuzon vendin fqinj për dështim në ndalimin e trafikut të fentanilit dhe substancave të tjera narkotike. Qeveria kanadeze ka deklaruar se po ndërmerr hapa konkretë për të luftuar bandat kriminale, ndërsa shumica e eksporteve të saj drejt SHBA-së do të përjashtohen nga tarifa përmes marrëveshjes USMCA.
Edhe eksportet braziliane drejt SHBA-së do të goditen nga një tarifë 50%. Kjo masë erdhi pasi Trump akuzoi presidentin brazilian Luiz Inacio Lula da Silva për sulme të padrejta ndaj kompanive amerikane të teknologjisë dhe për mënyrën se si po trajtohet rasti gjyqësor ndaj ish-presidentit Jair Bolsonaro.
Azia Juglindore më e goditura
Sipas analistëve, tarifat e reja godasin më rëndë ekonomitë e Azisë Juglindore, ku Laosi dhe Mianmari, dy vende me ekonomi të fokusuara në prodhim, janë përballur me tarifa deri në 40%. Ekspertët vlerësojnë se këto masa kanë si synim të ndëshkojnë vendet me lidhje të forta tregtare me Kinën.
Megjithatë, disa zëra optimistë si ekonomisti Bert Hofman nga Universiteti Kombëtar i Singaporit, besojnë se ky raund tarifash mund të sjellë më shumë qartësi për tregjet:
“Kjo supozohet të jetë pika përfundimtare. Tani mund të fillosh të analizosh ndikimin e tarifave.”
Ndryshim kursi ndaj Rusisë?
Vendosja e tarifave të larta ndaj Indisë për shkak të marrëdhënieve të saj tregtare me Rusinë po interpretohet si një ndryshim i rëndësishëm në qëndrimin e Trump ndaj Moskës. Analistët paralajmërojnë se ky veprim mund të alarmojë edhe vende të tjera që po negociojnë me SHBA-në.
“India mund të jetë vetëm fillimi”, thotë Farhan Badami nga firma financiare eToro, duke nënvizuar rrezikun për vendet që mbajnë lidhje me Rusinë.
Ndërkohë, SHBA dhe Kina janë përfshirë në bisedime të tensionuara për zgjatjen e pezullimit 90-ditor të tarifave, i cili përfundon më 12 gusht.
