Situata ekonomike e familjeve shqiptare është e vështirë, duke krijuar kushte të ngjashme me ato të mesjetës, ku shumë prej tyre detyrohen të marrin borxhe për të siguruar ushqimet e përditshme, ose të blejnë me “listë”.
Sipas një raporti të Bankës së Shqipërisë, i cili përfshin të dhënat për gjashtëmujorin e parë të këtij viti dhe intervistat me 248 familje nga qytete të ndryshme të vendit, ka dalë në pah se shumica e këtyre familjeve kanë marrë para borxh (nga kredia ose hua nga familjarët) për të mbuluar shpenzimet ushqimore.
Po ashtu, një pjesë e konsiderueshme e borxheve është marrë për shpenzime mjekësore.
Konkretisht, 23% e borxheve të marra nga familjet janë përdorur për procedura mjekësore, një rritje e ndjeshme krahasuar me vitin e kaluar, kur kjo shifër ishte vetëm 7%.
Ky trend tregon edhe njëherë se shëndetësia në Shqipëri nuk është e vërtetë falas për qytetarët.
Familjet shqiptare raportojnë se shpesh detyrohen të marrin borxhe, kryesisht nga bankat, por edhe nga familjarët që jetojnë jashtë vendit.
Gjithashtu, nuk janë të pakta rastet kur ata pranojnë se janë në borxhe për ushqime të pa paguara, duke blerë shpesh “me listë”.
Nëse e shohim situatën nga një perspektivë krahasuese, mund të vërejmë një përmirësim të vogël në raport me muajt e fundit të vitit 2023. Megjithatë, gjendja aktuale mbetet më e vështirë krahasuar me vitin 2019.
Disbalancë mes të ardhurave dhe kostove të jetesës
“Referuar të dhënave zyrtare 40% e te ardhurave te familjes Shqiptare shkon për shpenzime për konsum, ky është një tregues që niveli i pagave ne Shqipëri është i ulet ne krahasim më kosto e jetesës. E njëjta e dhëne vjen dhe nga Numbeo që tregon qe Kosto e jetesës se një individi që jeton ne Tiranë është 66,838.9Lek (pa përfshirë qiranë) ndërsa për një familje (me 4 anëtar) është 240,631.5Lek (pa përfshire Qiranë).
Në pamundësi për të mbyllur muajin shumica e familjeve me te ardhurave nën mesatare marrin hua për konsum ose kërkojnë ndihmën e të afërme. Situata me kritike paraqitet për pensionistet, pasi ato e kanë të pamundur të bëjnë një jetesë modeste pa ndihmën e remitancave apo të afërmve”, sqaron ekspertja.
Edhe bizneset në borxhe
“Rreth 81% e ndërmarrjeve pohojnë se vlera e huasë që kanë është sa 50% e kapitalit të tyre. 12% e ndërmarrjeve të pyetura që raportojnë për vlerë huammarje të njëjtë me vlerën e kapitalit, dhe më problematike është situata për 7% të bizneseve që e kanë huanë më të lartë se kapitalin e tyre”, theksohet në raportimin e BSH.
