Zbardhet vendimi i Arbitrazhit kundër shtetit shqiptar për prishjen e kontratës me “JV Copri Aktor” për ndërtimin e rrugës Elbasan-Tiranë. 45 milionë dollarë është fatura që do të paguhen nga buxheti i shtetit. Nga kronologjia bie në sy se eksperti i zgjedhur nga avokatët tanë dështoi t’i mbushte mendjen gjykatës për kostot dhe çështjet teknike të kontratës.
Padia përfshinte kontratën për ndërtimin e rrugës Tiranë – Elbasan, Segmenti nr. 1, deri në hyrjen e tunelit, km 13, të nënshkruar në 12 Shkurt 2012; dhe atë për ndërtimin e segmenti nr. 3, nga dalja e Tunelit, km 15.2 deri në qytetin e Elbasanit, km 27.
Gjithë çështja bazohet në pretendimet r ngritura nga Kontraktori JV Copri Aktor në 17 Maj 2015, për kosto shtesë të krijuara gjatë punimeve nga ndryshimi i projekteve nga ARRSH.
Prishja e kontratës
ARRSH nënshkroi dy amendime kontratash në muajin Korrik 2017 me kontraktorin JV Copri Aktor, që lejonin zhvillimin e gjykimeve me anë të një Bordi të posaçëm, që u ngrit posaçërisht.
Drejtori i Njësisë së Projektit Tiranë – Elbasan (Albens Alite) dhe ARRSH (Dashamir Gjika), në atë kohë e drejtuar nga LSI, nuk ndërmorën asnjë hap për mbrojtjen e interesave të shtetit në këto dy procese dhe nuk përfshinë as Avokaturën e Shtetit. Qeveria nuk pranoi ta paguante faturën 25. 2 milionë dollarë të rënë dakord nga Bordi dhe kompania greke i mori Shqipërisë dyfishin në Arbitrazh.
Vendim i përfundimtar
Në bazë të fakteve dhe bazës ligjore të paraqitur, Tribunali jep, në përputhje me rregullat dhe ligjin, vendimin përfundimtar të mëposhtëm:
(1) Tribunali gjen se ka juridiksion për të dëgjuar dhe përcaktuar kërkesën e paditësve dhe për të vendosur mbi kërkesën për dëmshpërblim monetar.
(2) Tribunali deklaron se vendimi është përfundimtar dhe i detyrueshëm për të Paditurin.
(3) Tribunali urdhëron që Pala e Paditur t’i paguajë menjëherë Paditësit:
(a) një shumë prej 25,220,016,37 USD siç përcaktohet në vendimin e 9 Tetorit 2017, që u rrit me 5,044,003,27 USD për 20% TVSH, pra një shumë totale prej 30,264,019.64 USD;
(b) një shumë prej 11,665,552.31 USD siç përcaktohet në vendimin e 7 Shtatorit 2017 që u rrit me 2,333,110.46 USD për 20% TVSH, pra një shumë totale prej 13,998,662.77 USD.
(4) I Padituri do të bartë shpenzimet e arbitrazhit të fiksuara nga Gjykata prej 593,000 USD dhe për këtë arsye do t’i paguajë paditësit 261,556.75 EUR si rimbursim për pjesën e paradhënies së kryer për tarifën administrative të Gjykatës ICC dhe shpenzimet e Tribunalit.
(5) I padituri do t’i paguajë paditësit 161,524,38 EUR si rimbursim i kostove ligjore dhe shpenzimeve të tjera të shkaktuara nga paditësit në këtë arbitrazh.
(6) Të gjitha kërkesat dhe pretendimet e tjera të mëtejshme refuzohen.
Kronologjia e gjyqit
Më 16 Tetor 2018, Sekretariati i Gjykatës Ndërkombëtare të Arbitrazhit ICC mori padinë kundër Republikës së Shqipërisë, Ministrisë së Punëve Publike dhe Transportit, Autoritetit Rrugor Shqiptar.
Më 22 Tetor 2018, Sekretariati mori një padi të dytë në lidhje me Kontratën e Segmentit 3.
Më 5 nëntor 2018, paditësit emëruan Dr Eduardo Silva Romero si bashkë-arbitër në të dy çështjet.
Më 23 nëntor 2018, pala shqiptare ra dakord që të dy arbitrat të paraqiten në një gjykatë me tre anëtarë.
Më 14 Dhjetor 2018, u propozua Z. Peter Rees QC si bashkë-arbitër në të dy çështjet.
Më 2 Janar 2019, shteti shqiptar ra dakord me propozimin e paditësve që Parisi të jetë vendi i arbitrazhit në të dy rastet.
Më 17 Janar 2019, Gjykata vendosi Dr Eduardo Silva Romero si bashkë-arbitër dhe konfirmoi Z. Peter Rees QC si bashkë-arbitër me pëlqimin e palës shqiptare.
Më 1 Mars 2019, Z. Willem van Baren u emërua drejtpërdrejt nga Gjykata si kryetar i Tribunalit.
Më 21 Mars 2019, pala shqiptare tha se Republika e Shqipërisë nuk është përgjegjësi i duhur për gjyqin, por përkundrazi Autoriteti Rrugor Shqiptar nën autoritetin e Ministrisë së Punëve Publike dhe Transportit.
Në një konference telefonike në 26 Mars 2019, Paditësit ranë dakord që Autoriteti Rrugor nën autoritetin e Ministrisë së Punëve Publike dhe Transportit do të ishte përgjegjësi i duhur.
Më 16 Prill 2019, pala shqiptare paraqiti një kërkesë me 4 pika për masa të përkohshme për Kontratën.
Më 26 Prill 2019, Tribunali hodhi poshtë kërkesën e palës përgjegjëse për masa të përkohshme.
Më 26 qershor 2019, paditësit paraqitën dokumentin e tyre të padisë me 70 pika, përfshirë një deklaratë dëshmitari të Z. Panteleimon Delapoglou, menaxheri i kompanisë Aktor në Shqipëri.
Më 14 shtator 2019, pala shqiptare paraqiti Mbrojtjen me 26 pika.
Më 10 janar 2020, pala shqiptare paditësi kërkuan të dorëzojnë raportet e ekspertëve.
Më 24 janar 2020, Paditësit informuan Tribunalin se Z. Fatos Lazimi ishte angazhuar për të përgatitur një raport ekspertësh që do të dorëzohej nga Paditësit më 31 Janar 2020.
Më 28 Janar 2020, u zhvillua Konferenca Telefonike Para-dëgjimore dhe u ndoq nga Presidenti i Tribunalit, Z. Skouris për Paditësit, dhe Znj. Mansaku dhe Znj. Nikolla për palën shqiptare.
Seanca dëgjimore u mbajt në 3 dhe 4 Shkurt 2020 në Paris. Seanca u ndoq për paditësit nga avokati Dr Panagiotis Skouris, Prof. Dr Charalambos P. Pamboukis, Z. Leondias G. Maravelis dhe Znj. Denita Katragjini. Nga pala shqiptare ishin këshilltarja ligjore znj. Julinda Mansaku, znj. Boriana Nikolla dhe z. Aldion Baze.
Pas hapjes së deklaratave, z. Panteleimon Delapoglou u dëgjua si një dëshmitar i një fakti. Në ditën e dytë të seancës, znj. Joana Queleshi u dëgjua si dëshmitare eksperte e palës përgjegjëse, e ndjekur nga z. Fatos Lazimi si dëshmitar ekspert i Paditësve.
Më 27 gusht 2020, Gjykata zgjati afatin për dhënien e vendimit përfundimtar deri më 30 shtator 2020. /Gazetareforma.com/
