Viti i ri akademik 2024-2025 fillon me datë 7 Tetor për të gjitha institucionet arsimore të lartë në Shqipëri. Paralelisht përgatitjeve të universiteteve për të pritur studentët e tyre, maturantët këtë vit janë hasur me disa “çudira” në sistemin e portalit universitar U-Albania. Përgjatë regjistrimit online i cili kryhet në disa raunde dhe në përfundim të tyre kandidatët që kanë aplikuar në platformën elektronike U-Albania regjistrohen drejtpërdrejt në universitete deri në plotësimin e të gjitha kuotave. Procesi i aplikimit për në universitet shoqërohet me një tarifë të caktuar e cila paguhet në fillim të procesit. Procedura që ndiqet është e thjeshtë ku çdo maturant/kandidat për fillimin e studimeve në arsimin e lartë zgjedh fillimisht universitetin, ku paraqiten logot e universiteteve publike dhe private, dhe më pas përzgjedh deri në 10 programe studimi. Përllogaritja e pikëve për renditjen e kandidatëve që aplikojnë në programet e studimit në universitet del automatikisht në sistemin U-Albania.
Sipas afatit të përcaktuar në kalendar, QShA-ja i përcjell RASh-it në formë shkresore dhe elektronike për çdo program studimi të ofruar. Në rubrikën “Këndi i maturantit” shfaqen preferencat e tij, ku pasqyrohet në formë tabelore renditja e programeve studimore të përzgjedhura prej tij. Teksa maturanti përzgjedh degën, programet e studimit shfaqen me ngjyra të ndryshme: ngjyra e gjelbër tregon degët ku është fitues dhe mund të regjistrohet, ndërsa ngjyra e kuqe tregon se nuk është fitues në atë program studimi. Maturanti duhet të kontrollojë kolonat e renditjes dhe kuotat për fazën e ardhshme. Nëse fituesit me ngjyrë të kuqe regjistrohen në degë të tjera, lirohen vende në atë degë. Nëse lirohen aq vende sa është renditja e maturantit, atëherë kjo degë shfaqet me ngjyrë të verdhë, dhe mund të regjistrohet në nën fazën tjetër.
E në këto momente fillon një “ankth” që shoqëron maturantë për shkak se ndërsa presin degën tjetër mund të humbasin degën ku ato janë shpallur fitues. Por kjo është diçka që përshkruhet normale në përzgjedhjen e degës. Ajo që nuk është normale është se në portalin Universitar “U-Albania”, pjesë e Rrjetit Akademik Shqiptar, shfaqen më shumë kuota të lira në universitetet private edhe pse për të njëjtat degë ka akoma degë të lira në shtet.
Sipas raportimeve universitetet private vitet e fundit shpesh shfaqen me ngjyrë jeshile, duke u dhënë të drejtën të regjistrohen pavarësisht se janë poshtë numrit të kuotave. Kjo nuk ndodh nëse përzgjedhja bëhet për universitetet publike. Maturantët vërejnë se në sistemin U-Albania, kur bëjnë përzgjedhjen e 10 degëve, rezultatet shfaqen në mënyra të ndryshme, dhe është e paqartë se si funksionon sistemi. Ndërkohë nga rezultatet e deritanishme nga universitet rezulton se universitetet shtetërore kanë dhjetëra programe studimi me shumë, por më pak studentë, ndërsa universitetet private kanë regjistrime të larta që në raundin e parë, me mbi 50+ studentë.
