Instituti për Demokraci dhe Ndërmjetësim (IDM) dhe Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (PNUD) prezantuan përfundmiet e sondazhit “Besimi në Qeverisje 2019”, sipas të cilit pothuaj një në dy shqiptare duan të largohen nga Shqipëria.
Gjithashtu, u vu re një besim i ulët dhe në rënie i qytetarëve ndaj gjithë institucioneve shtetërore e politike në vend, si dhe tek reforma në drejtësi, në integritetin dhe në ndershmërinë e funksionarëve publikë dhe të politikanëve.
“Rënia e besimit ka përfshirë institucionet publike dhe qytetarët thonë se zyrtarët dhe politikanët ndjekin vetëm interesat e tyre, por shfaqen sikur plotësojnë nevojat e komunitetit. Madje edhe të anketuarit që janë anëtarë të partive politike pohojnë se nuk kanë besim tek partitë politike” –thanë autorët e studimit.
Sondazhi i Institutit për Demokraci dhe Ndërmjetësim që u shtri në 61 bashki të vendit mblodhi vlerësime të ulëta nga qytetatër për nivelin e besimit tek qeveria, parlamenti, presidenti, partitë politike dhe tek drejtësia, teksa të anketuarit kanë shprehur më shumë besim tek organizmat ndërkombëtare, si NATO, OKB, dhe BE se sa tek ato vendase.
Ndërsa brenda vendit më shumë besim kanë tek institucionet fetare, ushtria, arsimi dhe shoqatat.
Mbi 85 për qind e të anketuarve pohojnë se korrupsioni i nivelit të lartë dhe atij të ulët është një dukuri e përhapur gjerësisht në shoqërinë shqiptare dhe sipas tyre, institucionet më të korruptuara janë drejtësia, spitalet, dhe qeveria, e më pas janë parlamenti, policia dhe bashkitë.
Prokuroria e përgjithshme dhe gjykatat shihen si institucionet më pak të pavarura për të tretin vit rresht, pasi mbi 60 për qind e shqiptarëve besojnë se axhenda e gjykatave ndikohet shumë nga interesat politike, ndërsa prokurorinë e vlerësojnë si shumë të ndikuar nga interesat politike.
Nga ana tjetër, duket se pakënaqësia e shqiptarëve nuk përktheht në ‘kundërveprim’, pasi pjesëmarrja e shqiptarëve në demonstrata, tubime dhe peticione mbetet relativisht e ulët.
Në vend të luftës kundër këtyre fenomeneve, një pjesë e madhe ëndërrojnë një jetë më të mirë në emigrim, pasi pothuajse 1 në 2 shqiptarë duan të largohen nga Shqipëria.
Kategoritë që duan të lënë vendin e tyre janë: shqiptarët me nivel të lartë të ardhurash, me arsim universitar, gratë dhe te papunët.
Sa i përket reformës në drejtësi, afro 1 në 2 shqiptarë besojnë se ajo do të ketë ndikojë pozitivisht në zhvillimin e vendit, por gjysma tjetër pohojnë se reforma nuk po kryhet me korrektësi dhe ky mosbesim vjen nga moshat deri në 30 vjeç, të arsimuar e në fillim të karrierës.
Sondazhi gjeti se televizioni mbetet burimi mediatik më popullor për marrjen e lajmeve të fundit, veçanërisht për brezat në moshë të madhe, të punësuarit dhe për banorët e zonave rurale, megjithëse ky medium ndiqet më pak nga të rinjtë dhe nga qytetarët me nivel të lartë të ardhurash.
Të anketuarit nga moshat e mëdha shprehin besim më të lartë tek institucionet, krahasuar me moshat e reja, të cilat janë veçanërisht mosbesuese ndaj tre degëve të qeverisjes: ekzekutivit, gjyqësorit dhe legjislativit.
