Emigracioni është një nga fenoment sociale me të cilat Shqipëria është ndeshur ndër vite dhe kryesisht ka pasur si motiv faktorin ekonomik.
Por ajo që bën përshtypje nga të dhënat e fundit është fakti se të rinjtë shqiptarë të moshës nën 19 vjeç po marrin pjesën më të madhe të lejeve të qëndrimit që po jepen nga vendet anëtare të Bashkimit Europian për shtetasit jo të BE-së, ku rekordin po e mbajnë fëmijët nën 4 vjeç.
Sipas të dhënave të Eurostat, të përpunuara nga “Monitor”, në vitin 2020 u dhanë gjithsej 19.5 mijë leje qëndrimi për arsye familjare për shtetasit shqiptarë, në një nga vendet e BE-së. Nga këta, 52% ishin të moshës nën 19 vjeç, nga 48% që ishte kjo peshë vitin e mëparshëm. Sipas Eurostat, gati 30% e totalit të lejeve të dhëna ishin për fëmijët nën 4 vjeç, një tregues ky që po largohen kryesisht familjet e reja. Vitin e kaluar kjo peshë ishte 24%. 9.8% e lejeve të qëndrimit për arsye familjare u dhanë për fëmijët nga 5-9 vjeç; 7.2% për grupmoshat nga 10-14 vjeç. Për të rinjtë nga 15-19 vjeç u dhanë rreth 5% e totalit.
Ndërkaq Italia, Greqia dhe Gjermania janë treguar më “bujare” duke dhënë duke dhënë pjesën më të madhe të lejeve për fëmijët nën 4 vjeç. Ndërsa Italia dhe Greqia kanë qenë destinacione tradicionale të emigrantëve, Gjermania po rritet vitet e fundit, kryesisht për shkak të personave që po ikin me leje pune në shtetin me ekonominë më të madhe në Europë.
E dyta në Europë për peshën e lartë të fëmijëve nën 15 vjeç që morën leje qëndrimi
Sipas të dhënave të Eurostat, Shqipëria është e dyta në Europë për peshën e lartë të fëmijëve nën 15 vjeç që morën leje qëndrimi nga shtetet jo të BE-së, me 18%, shumë afër me Urainën, që ishte e para me 19%. E treta është Kosova, me 11%, e ndjekur nga Rusia me 11% dhe Bosnja e Hercegovina, me 10%.
Sipas Eurostat, në vitin 2020, në total 211 000 fëmijëve (të moshës më pak se 15 vjeç) që nuk ishin shtetas të BE-së, iu dha leja e parë e qëndrimit në BE për arsye që lidhen me krijimin dhe ribashkimin e familjes (që përfaqëson 68% të të gjitha lejeve të para të dhëna për fëmijët në BE). 96,000 leje të tjera të para iu dhanë fëmijëve për arsye të tjera, duke përfshirë mbrojtjen ndërkombëtare, ndërsa rreth 4,000 u dhanë për arsye të lidhura me arsimin, shkruan Monitor.
Numri i lejeve të para të qëndrimit të dhëna fëmijëve për arsye familjare korrespondon me një raport prej 386 për 100 000 banorë së fëmijëve të BE-së nën 15 vjeç. Midis këtyre fëmijëve, 61% ishin të moshës më pak se pesë vjeç. Shtetet Anëtare që dhanë numrin më të madh të lejeve të tilla ishin: Gjermania (44 400, ose 21%), e ndjekur nga Spanja (43 400, 21%), Italia (31 500, 15%) dhe Suedia (20 800, 10%).
Në terma relativë, raporti i lejeve të tilla të lëshuara për 100,000 fëmijë ishte më i lartë në Suedi (1,136 për 100,000 fëmijë nën 15 vjeç), Slloveni (1,109), Luksemburg (943) dhe Portugali (893). Në të kundërt, raporti më i ulët i lejeve për herë të parë të qëndrimit për 100,000 fëmijë ishte në Irlandë (17). Sipas flukseve dypalëshe midis Shteteve Anëtare dhe vendeve të treta në vitin 2020, tre flukset kryesore të fëmijëve të moshës më pak se 15 vjeç që iu është lëshuar një leje familjare ishin midis Marokut dhe Spanjës (20 900 fëmijë), Brazilit dhe Portugalisë (7 300), dhe Siria dhe Gjermania (6 500).
283 mijë shqiptarë kanë marrë leje qëndrimi për arsye familjare nga 2010-a
Që nga viti 2021 janë rreth 283 mijë shqiptarë që kanë marrë leje qëndrimi për arsye familjare në një nga vendet e Bashkimit Europian, sipas INSTAT.
Në vitin 2019 u shënua numri më i lartë i lejeve totale të qëndrimit, që nga 2010-a, me rreth 35 mijë, duke reflektuar valën e re të emigracionit që nisi pas 2016-s. Në 2020-n, ejet kanë me 445 si rrjedhojë e situatës dhe kufizimeve të krijuara nga pandemia.
