SPAK ka publikuar raportin vjetor për vitin 2024, duke pasqyruar ecurinë e hetimeve dhe sfidat në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar.
Krahas arritjeve, raporti evidenton një sërë problematikash që vijojnë të sfidojnë institucionin dhe kërkojnë zgjidhje përmes ndryshimeve ligjore dhe mbështetjes institucionale.
Një nga shqetësimet kryesore të ngritura është presioni i jashtëm ndaj SPAK, i ushtruar nga krimi i organizuar, aktorë politikë dhe media.
Sipas raportit, këto ndërhyrje rrezikojnë pavarësinë kushtetuese të institucionit dhe efektivitetin e hetimeve, duke cënuar integritetin e prokurorëve.
SPAK kërkon një mbështetje më të madhe nga institucionet përgjegjëse për të garantuar pavarësinë e tij.
Një tjetër problematikë e pazgjidhur mbetet mungesa e një përcaktimi të qartë ligjor mbi statusin e prokurorëve të posaçëm pas përfundimit të mandatit të tyre.
Kjo pasiguri mund të ndikojë në cilësinë dhe vazhdimësinë e hetimeve, duke krijuar një boshllëk në ndjekjen e çështjeve të rëndësishme.
SPAK ngre gjithashtu shqetësimin e mungesës së këshilltarëve ligjorë, e cila ndikon negativisht në cilësinë e hetimeve dhe në përfaqësimin e çështjeve në të gjitha shkallët e gjykimit, përfshirë Gjykatën Kushtetuese.
Një sfidë tjetër është numri i ulët i referimeve nga institucionet publike, përfshirë Policinë e Shtetit, për rastet e korrupsionit dhe krimit të organizuar. SPAK kërkon një angazhim më të madh dhe një bashkëpunim më të ngushtë me këto institucione për të rritur efikasitetin e luftës kundër kriminalitetit.
Në raport përmendet edhe procesi i ngritjes së sistemit të administrimit të çështjeve, ku zhvillimi i moduleve për këtë sistem përfundoi në dhjetor 2024.
Megjithatë, për shkak të përfundimit të projektit mbështetës nga ICITAP, procesi është pezulluar, ndërsa SPAK pret që të finalizohet brenda vitit 2025 me fonde nga Bashkimi Evropian.
Një tjetër sfidë është krijimi i njësisë së analizës për mbështetjen e hetimeve komplekse dhe raportimeve ndërkombëtare. Aktualisht, SPAK po bashkëpunon me ekspertë ndërkombëtarë për të përshtatur një model të duhur sipas nevojave të institucionit.
Problematika të tjera të ngritura në raport lidhen me ekstradimet dhe kompetencat e Gjykatave të Posaçme. SPAK evidenton mungesën e kompetencës së këtyre gjykatave për shqyrtimin e kërkesave të autoriteteve të huaja mbi njohjen dhe ekzekutimin e vendimeve penale.
Gjithashtu, theksohet problematika e vazhdueshme e mos ekstradimit të shtetasve shqiptarë të lokalizuar ose arrestuar në Emiratet e Bashkuara Arabe.
Për të adresuar këto sfida, SPAK sugjeron ndryshime në ligjin organik nr. 95/2016 “Për organizimin dhe funksionimin e institucioneve për të luftuar korrupsionin dhe krimin e organizuar”, si dhe në legjislacionin përkatës, me qëllim rritjen e efikasitetit të institucionit në luftën kundër krimit dhe korrupsionit.
