Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, në cilësinë e kreut të OSBE-së, bën vlerësimin e zgjedhjeve në SHBA duke i cilësuar në një raport, si të zhvilluara në një mjedis politik të polarizuar, me debate të ashpra që nxitën tensione. Media edhe pse polarizuar gjithashtu, siguroi një mbulim të gjerë dhe gjithëpërfshirës, ndërsa thuhet se pretendimet e pabazuara për mangësi sistematike, veçanërisht nga presidenti në detyrë, përfshirë natën e zgjedhjeve, dëmtojnë besimin e publikut në institucionet demokratike.
Zgjedhjet e përgjithshme të 3 nëntorit ishin konkurruese dhe të menaxhuara mirë përkundër pasigurive ligjore dhe sfidave logjistike. Në një mjedis politik shumë të polarizuar, retorika e ashpër e fushatës nxiti tensionet. Masat e synuara për të siguruar zgjedhjet gjatë pandemisë shkaktuan procese gjyqësore të zgjatura të nxitura nga interesat partiake. Pasiguria e shkaktuar nga sfidat e vonshme ligjore dhe pretendimet me mungesë të provave në lidhje me mashtrimet zgjedhore krijuan konfuzion dhe shqetësim midis zyrtarëve të zgjedhjeve dhe votuesve. Rregullat e regjistrimit dhe identifikimit të votuesve në disa shtete janë tepër kufizuese për grupe të caktuara të qytetarëve. Media, megjithëse ishte e polarizuar ashpër, siguroi një mbulim gjithëpërfshirës të fushatës dhe bëri përpjekje për të siguruar informacion të saktë mbi organizimin e zgjedhjeve. Marrëveshjet e vendosura nga administratorët e zgjedhjeve, përfshirë votimin e hershëm dhe atë postar, së bashku me angazhimin e përkushtuar qytetar, lejuan pjesëmarrje të lartë të votuesve pavarësisht sfidave të paraqitura nga pandemia e COVID-19. Numërimi dhe tabelat janë duke vazhduar dhe duhet të vazhdojnë në përputhje me ligjin dhe angazhimet e OSBE-së. Pretendimet e pabazuara për mangësi sistematike, veçanërisht nga presidenti në detyrë, përfshirë natën e zgjedhjeve, dëmtojnë besimin e publikut në institucionet demokratike.
Më 3 nëntor, u mbajtën zgjedhjet federale për presidentin dhe nënkryetarin, 35 nga 100 senatorë dhe të 435 përfaqësuesit. Kushtetuta e SHBA dhe ndryshimet e saj krijojnë një kornizë për zgjedhje federale, me ligje shtesë federale që mbështesin mbrojtjen e të drejtave të votimit dhe sigurimin e standardeve minimale për regjistrimin e votuesve, teknologjitë zgjedhore dhe rregullimin e financave të fushatës. Në niveli federal, nuk ka pasur asnjë ndryshim legjislativ në lidhje me zgjedhjet që nga zgjedhjet e fundit, pavarësisht rekomandimeve të mëparshme. Pandemia COVID-19 çoi në një bollëk ndryshimesh në nivelin shtetëror për të mbrojtur shëndetin e votuesve dhe zyrtarëve të administratës zgjedhore. Sidoqoftë, pothuajse të gjitha këto ndryshime u sfiduan në gjykata dhe disa vendime emergjente që u lëshuan gjatë javëve para ditës së zgjedhjeve çuan në ndryshime të fundit procedurale.
Zyrtarët e zgjedhjeve punuan në rrethana të vështira për shkak të pandemisë dhe në një mjedis tepër të politizuar. Për këto zgjedhje, 400 milion USD në fonde emergjente u shpërndanë në shtete në mënyrë që të adresonin çështjet e lidhura me zgjedhjet që burojnë nga pandemia. Regjistrimi online i votuesve dhe votimi postar, dhe zyrtarët e të gjitha niveleve pranuan që infrastruktura zgjedhore zakonisht është e nënfinancuar. Numri i qendrave të votimit për këto zgjedhje u zvogëlua me 21,000 në të gjithë vendin ose rreth 20 përqind. Përkundër këtyre sfidave të shumta dhe të ndërlikuara, puna e administratës zgjedhore në të gjitha nivelet gëzonte besim të përgjithshëm.
Legjislacioni dhe praktikat u privojnë disa kategorive të qytetarëve të drejtën e tyre për të votuar. Më shumë se 4.5 milion qytetarë që banojnë në Distriktin e Columbia-s dhe territoret e SHBA, 90 përqind e të cilëve janë pakica etnike dhe racore, nuk kanë përfaqësim të plotë në Kongres. Regjistrimi i votuesve është aktiv, kryhet më shpesh në nivelin e qarkut, me kushtet minimale të përcaktuara nga ligji federal. Gjashtëmbëdhjetë shtete zbatuan regjistrimin automatik të votuesve, pesë më shumë se në vitin 2018. Identifikimi i votuesve mbeti një çështje përçarëse politikisht, duke krahasuar një theks të veçantë në mbrojtjen e integritetit zgjedhor me shqetësimet se dokumentet e identifikimit të fotografive nuk janë në dispozicion për të gjithë kategoritë e votuesve.
Votuesve iu kërkua të tregonin një lloj dokumenti identifikimi në 34 shtete, 18 prej të cilave kërkojnë ID fotografike. Në 16 shtetet e mbetura dhe Distriktin e Kolumbisë, verifikimi bëhet përmes metodave të tjera, duke përfshirë kontrollimin e nënshkrimeve ose kërkimin e informacionit personal. Përpjekjet për të siguruar integritetin e votës janë të rëndësishme, por nuk duhet të çojnë në heqjen e të drejtës së votës nga votuesit me të drejtë vote. Katër kandidatë presidencialë u regjistruan në një numër të mjaftueshëm shtetesh për t’u zgjedhur në mënyrë të mundshme, duke përfshirë Presidentin e tanishëm Donald Trump, të emëruar nga Republikanët dhe ish Zëvendës Presidenti Joe Biden, i emëruar nga Demokratët.
/GazetaReforma.com/
