Ironia e një sistemi që ha veten
Më 9 prill 2025, Autoriteti i Konkurrencës shpalli nisjen e një hetimi paraprak ndaj rrjetit të spitaleve private të Klodian Allajbeut, konkretisht ndaj American Hospital SHA dhe International Hospital SHA, për pozicion dominues dhe shërbime ekskluzive që mund të bien ndesh me nenet 8 dhe 9 të ligjit për mbrojtjen e konkurrencës. Hetimi mbulon periudhën 1 janar 2022 – 31 dhjetor 2024.
Por përtej këtij lajmi që në pamje të parë ngjan si një hap drejt drejtësisë, qëndron një pyetje thelbësore: Kur drejtësia vjen nga po ata që për vite me radhë janë akuzuar si mburojë e oligarkëve, a mund të besojmë se kemi të bëjmë me hetim të vërtetë? Kur në krye të këtij institucioni qëndron Denar Biba, një figurë që bart vetë një histori skandalesh, a kemi të drejtë të dyshojmë se kjo është thjesht një tjetër shfaqje për publikun?
Klodian Allajbeu – Oligarku i bardhë me duar të përgjakura nga koncesionet
Prej më shumë se një dekade, Klodian Allajbeu ka ndërtuar një perandori në sektorin e shëndetësisë përmes blerjes së spitaleve, marrjes së koncesioneve jetike dhe përqendrimit të fuqisë ekonomike e mediatike në pak duar. Vetëm nga koncesioni i dializës përfitoi 84 milionë euro, ndërsa laboratorët privatë të lidhur me të i kanë sjellë të paktën 130 milionë euro të tjera.
Pasuria e tij është ndërtuar mbi një skemë të qartë:
• Manipulim i kontratave shtetërore: Në vitin 2015, një kompani e quajtur Evita, me zero përvojë në sektorin mjekësor, përfitoi një kontratë miliona euroshe për hemodializën. Pas saj qëndronin lidhje familjare dhe struktura të fshehura që çonin te Allajbeu.
• Mashtrime fiskale dhe financiare: Në vitin 2020, në kulmin e pandemisë, kur fitimet nga testet anti-COVID ishin të larta, Allajbeu deklaroi humbje prej 200 mijë eurosh. Ndërkohë, testet i ofronte me çmime shumëfish më të larta se kostot shtetërore.
• Pastrimi i parave: Në vitin 2023, Allajbeu bleu për 24 milionë euro një kompani që e kishte në pronësi më parë – Balkan Alliance Healthcare B.V. – duke përmbyllur një skemë që ngjan me atë të përdorur nga Francesco Becchetti, për të cilën ky i fundit u dënua me 17 vite burg në Shqipëri.
• Kapja e medias dhe shantazhi ndaj gazetarëve: Investigime të publikuara nga BIRN dhe media të tjera tregojnë se Allajbeu ka ofruar para dhe sponsorizime për të fshirë artikuj kritikë ndaj shërbimeve të Spitalit Amerikan. Ish-drejtoresha e marketingut, Oriela Kosho, ka pranuar publikisht se gazetarëve u ofroheshin artikuj të sponsorizuar në këmbim të heshtjes.
Denar Biba – “rojtari” i oligarkëve në fronin e konkurrencës
Nga ana tjetër, në krye të këtij hetimi është një tjetër figurë kontroverse: Denar Biba, aktualisht drejtues i Autoritetit të Konkurrencës. Emri i tij është lidhur me disa prej vendimeve më të diskutueshme të këtij institucioni:
• Në vitin 2021, nën drejtimin e Bibës, Autoriteti mbylli një hetim për tregun spitalor pa marrë asnjë masë ndëshkuese, pavarësisht se raporti konstatonte dominim nga Spitali Amerikan. Përqindjet reale të këtij dominimi u fshehën nga raporti dhe u zëvendësuan me simbolin “XX%”.
• Gjobat e hequra për kartelin e miellit: Në të njëjtin vit, Autoriteti vendosi të mos penalizojë financiarisht katër kompani që kontrollojnë tregun e miellit, duke i fshirë një gjobë prej 5 milionë eurosh me një të rënë të lapsit.
• Mosndërhyrja ndaj rritjes së çmimeve: Kur çmimi i qumështit u rrit me 43%, AK shpalli tregun si “normal”. Në një treg ku pak kompani kontrollojnë gjithçka, ky deklarim u pa si një tjetër mbështetje për oligarkët.
Për më tepër, gjatë drejtimit të Bibës, institucioni është akuzuar vazhdimisht se ka qenë më shumë “rojtar i monopoleve” sesa mbrojtës i konkurrencës së ndershme. Çdo raport i publikuar duket se ka një qëllim të qartë: të zbardhë fasadën, por të ruajë thelbin e një tregu të kapur.
Kur grabitqarët përplasen, kush fiton?
Në këtë betejë të vonuar mes dy figurave të diskredituara – njëri me duar në thesin e shëndetësisë, tjetri me penën që ka fshirë gjobat për tregjet më të ndjeshme – lind pyetja e madhe: a do të shohim ndonjëherë drejtësi të vërtetë, apo jemi dëshmitarë të një përplasjeje të kontrolluar, një shfaqje për të mbuluar gjurmët?
Sepse ndërsa Allajbeu ndërton klinika të reja dhe Biba mban fjalime për “konkurrencën e ndershme”, pacientët në Ersekë dhe Leskovik vazhdojnë të udhëtojnë orë të tëra për dializë. Ndërsa oligarkët shumëfishojnë fitimet nga mashtrime dhe seanca fantazmë, qytetarët e zakonshëm paguajnë me taksa, me shëndet, me jetë.
Drejtësi nuk do të thotë një i korruptuar më pak. Do të thotë që të mos jenë fare në krye.
Sot, shqiptarët nuk kanë më nevojë për komisione, njoftime e festa hipokrizie. Ata kanë nevojë për institucione që nuk shiten, për drejtues që nuk zgjidhen nga pazaret politike, për hetime që nuk nisin vetëm kur një oligark prish pazaret me një tjetër. Sepse ndryshe, do vazhdojmë të shohim të njëjtën skenë: një sistem që ha veten, por kurrë nuk shpëton qytetarin nga kthetrat e tij.
