Në Shqipëri, numri i njerëzve që jetojnë me më pak se 5.5 dollarë në ditë pritet të rritet me rreth 5 përqind, njofton Banka Botërore në Rishikimin Ekonomik të vjeshtës. Raporti për Europën dhe Azinë Qendrore evidenton për Shqipërinë se kriza po shton varfërinë, kryesisht përmes rritjes së papunësisë
Aktualisht, ky tregues, sipas tabelave të Bankës është 35.6%. Pas krizës, rreth 41.5% e popullsisë do të jetojë me më pak se 5.5 dollarë në ditë.
Tkurrja ekonomike e nxitur nga pandemia në vitin 2020 pritet ta rritë edhe varfërinë në të gjitha vendet e rajonit. Të bëra me kufirin e varfërisë prej 3,20 $ në ditë, vlerësimet sugjerojnë se mbi 2 milionë njerëz mund të kalojnë në varfëri. Me kufirin e varfërisë prej 5,50 $ në ditë, që përdoret zakonisht për vendet me të ardhura të mesme të larta, varfëria mund të rritet me deri 6 milionë njerëz.
Rënia ekonomike
Ndërkaq, rritja ekonomike e Shqipërisë pritet të tkurret me 8.4 për qind në vitin 2020, thotë banka. Sipas raportit, mbyllja e bizneseve, operacionet e zvogëluara dhe ndërprerjet në zinxhirët e furnizimit dëmtuan prodhimin. Sektori i turizmit, një faktor kyç i rritjes, ka qenë shumë i prekur. Konsumi dhe vendimet për investime janë vonuar.
Ngadalësimi në sektorët intensivë të fuqisë punëtore ka rritur papunësinë në 11.9 për qind në tremujorin e dytë, nga 11.5 për qind në tremujorin e dytë të vitit të kaluar.
Autoritetet shqiptare prezantuan subvencionim të pagave, rritën shpenzimet shoqërore, miratuan një moratorium të përkohshëm në instalimin e huasë dhe ofruan garanci sovrane kredie për të lehtësuar pagesat e pagave dhe kapitalit qarkullues, por pavarësisht këtyre masave, varfëria pritet të rritet.
Rritja u ngadalësua në 2.2 për qind në vitin 2019 pasi në thatësirë preku prodhimin e hidrocentraleve dhe një tërmet shkatërrues goditi Shqipërinë në Nëntor të vitit 2019. Ndërsa vendi fillojë fazën e rindërtimit, pandemia e koronavirusit detyrojë mbylljen e sektorëve kyç të ekonomisë.
Shqipëria poshtë mesatares së Evropës
Krahasimi e rritjes ekonomike e nxjerr Shqipërinë poshtë mesatares së Azisë dhe Evropës Lindore. Ekonomitë e reja dhe në zhvillim të rajonit të Evropës dhe Azisë Qendrore pritet të tkurren me 4,4 për qind këtë vit, recesioni më i rëndë pas krizës botërore financiare të vitit 2008, deklaron BB. Ndërsa Shqipëria do të ketë një rënie 8.5% të PBB-së.
Rritja pritet të rifillojë në vitin 2021, me një shkallë që shkon nga 1,1 për qind deri në 3,3 për qind. Por perspektiva mbetet tejet e pasigurt dhe risqet anojnë nga rënia.
Rimëkëmbja
“Në kohëra kaq të vështira, vendet e Evropës dhe Azisë Qendrore duhet të vështrojnë përtej krizave emergjente dhe të përgatiten për një rimëkëmbje pas krizës e cila do t’i nxjerrë ekonomitë edhe më të forta,” – tha Anna Bjerde, nënpresidente e Bankës Botërore për Rajonin e Europës dhe Azisë Qendrore. “Kjo kërkon fuqizim të qeverisjes, përmirësim të klimës së investimeve dhe nxitje të novacionit dhe zhvillimit digjital. Rëndësi kritike do të kenë sidomos investimet e konsiderueshme dhe të qëndrueshme për një arsim dhe kujdes shëndetësor cilësor.”
“Vetëm të mbetesh gjallë nuk mjafton, siç nuk mjafton të kryesh vetëm arsimin bazë. Popullsia në moshë të rritur nevojitet të jetë e shëndetshme, aktive dhe produktive gjatë gjithë jetës,” tha Asli Demirgüç-Kunt, Krye-ekonomist i Bankës Botërore për Evropën dhe Azinë Qendrore.
Një arsim i lartë cilësor ka rëndësi jetike që njerëzit të vijojnë të jenë konkurrues në tregje pune të cilat ndryshojnë me shpejtësi. Përmirësimi i arsimit të lartë në vendet e Ballkanit Perëndimor, të Evropës Lindore, të Kaukazit Jugor dhe të Azisë Qendrore i ndihmon edhe në mbajtjen e një fuqie punëtore të aftë, në kushtet e një emigrimi të vazhdueshëm, thekson raporti.
/Gazeta Reforma/
