Nga parashikimet e panumërta në lidhje me ndikimet e pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022, një nga më të theksuarat në Ballkanin Perëndimor – kufiri tjetër gjeopolitik i madh i Evropës – ishte shpresa se do të shënonte fundin përfundimtar të iluzioneve perëndimore për mundësinë e akomodimit me regjimet autoritare dhe shoviniste. Në Sarajevë, Prishtinë dhe Podgoricë, në veçanti, pritja ishte që Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian më në fund do ta shihnin regjimin e Serbisë dhe Aleksandër Vuçiçit për atë që janë: një shtet satelit i Kremlinit që mbjell përçarje përmes një rrjeti përfaqësuesish rajonalë me qëllim duke zgjeruar makinacionet e veta pothuajse perandorake dhe, në koordinim me Moskën, duke ndalur aspiratat e anëtarësimit në NATO dhe BE të Bosnjë-Hercegovinës, Kosovës dhe Malit të Zi.
Dhe, si rezultat, më në fund do të pasonin pasoja për Beogradin. Kjo nuk ka ndodhur. Në fakt, gjatë vitit të kaluar, Shtetet e Bashkuara, edhe më shumë se BE-ja, i kanë thelluar në mënyrë agresive angazhimet e tyre ndaj presidentit gati autokratik të Serbisë, ndërsa në të njëjtën kohë riorientuan qëndrimin e tyre më të gjerë rajonal në qendër të Beogradit dhe prioritetet e tij të politikës së jashtme.
Ndërsa në kontekstin ukrainas, administrata Biden insiston në parimin e “asgjë për Ukrainën pa Ukrainën” – që do të thotë se ukrainasit duhet të përfshihen në çdo dhe të gjitha negociatat që lidhen me luftën – dhe e ka inkuadruar mbështetjen e saj për Kievin si një shprehje e SHBA-së. Axhenda pro-demokratike e presidentit, asnjë nga parimet nuk zbatohet për sulmet e tij në Ballkanin Perëndimor. Këtu, ambasadorët e SHBA-së në Sarajevë dhe Beograd takohen me Vuçiçin për të diskutuar veprimet e togerit secesionist të presidentit serb Milorad Dodik në Bosnje.
Ata e bëjnë këtë duke pretenduar “rëndësinë e mbështetjes së sovranitetit, integritetit territorial, karakterit multietnik dhe institucioneve funksionale të nivelit shtetëror [të Bosnjës]” – por pa praninë e një zyrtari të vetëm boshnjak. Ambasadori i SHBA-së në Serbi, Christopher Hill, kritikon në mënyrë rutinore qeverinë e afërt të Kosovës për atë që ai pretendon se është dështimi i saj për t’iu përmbajtur Marrëveshjes së Brukselit të vitit 2013 – e cila kishte për qëllim të krijonte një rrugë drejt njohjes reciproke dhe normalizimit diplomatik midis dy shteteve.
Hill ka pak për të thënë, megjithatë, për refuzimin e Serbisë për të realizuar dispozitat thelbësore të asaj marrëveshjeje. Në fakt, Beogradi është aq intransigjent në lidhje me Kosovën, saqë marrëveshja e fundit Bruksel-Ohër, e ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian për të (ri)filluar procesin e normalizimit, e pa Vuçiçin të refuzonte as të nënshkruante dokumentin. Në vend të kësaj, ai pretendoi se kishte rënë dakord verbalisht me të, por më pas e bëri të qartë brenda disa orësh se nuk kishte ndërmend të respektonte asnjë aspekt të dokumentit.
Ndërkohë, në Mal të Zi, Shtetet e Bashkuara janë shfaqur si patroni kryesor i huaj, së bashku me Serbinë, i një koalicioni heterodoks të supozuar reformatorësh, anëtarët më të rëndësishëm të të cilit janë një bllok i partive nacionaliste dhe klerikaliste serbe, të cilat edhe Uashingtoni i njeh si drejtpërdrejt në Rusi. listën e pagave. Presidenti i ardhshëm i vendit, Jakov Milatoviç, është paraqitur si një i moderuar pro-evropian dhe partia e tij e sapoformuar, “Evropa Tani”, parashikohet gjerësisht të dominojë zgjedhjet e ardhshme parlamentare në qershor.
Por Milatoviç ka shërbyer më parë si ministër i zhvillimit ekonomik në kabinetin jetëshkurtër të Zdravko Krivokapiç, një nacionalist serb i linjës së ashpër me lidhje të ngushta si me Beogradin ashtu edhe me Moskën.
Kur qeveria e Krivokapiç u rrëzua në vitin 2022, Milatoviç u zëvendësua. Fushata e tij e mëvonshme presidenciale u mbështet nga tërësia e institucionit nacionalist serb në Mal të Zi dhe madje edhe nga kriminelët e dënuar serbë të luftës si Vojisllav Sheshel. Kur erdhi koha që mbështetësit e tij të festonin fitoren e tij eventuale, ata e bënë këtë me një mbizotërim të flamujve serbë dhe himneve për Kosovën.
Nga parashikimet e panumërta në lidhje me ndikimet e pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022, një nga më të theksuarat në Ballkanin Perëndimor – kufiri tjetër gjeopolitik i madh i Evropës – ishte shpresa se do të shënonte fundin përfundimtar të iluzioneve perëndimore për mundësinë e akomodimit me regjimet autoritare dhe shoviniste.
Në Sarajevë, Prishtinë dhe Podgoricë, në veçanti, pritja ishte që Shtetet e Bashkuara dhe Bashkimi Evropian më në fund do ta shihnin regjimin e Serbisë dhe Aleksandër Vuçiçit për atë që janë: një shtet satelit i Kremlinit që mbjell përçarje përmes një rrjeti përfaqësuesish rajonalë me qëllim duke zgjeruar makinacionet e veta pothuajse perandorake dhe, në koordinim me Moskën, duke ndalur aspiratat e anëtarësimit në NATO dhe BE të Bosnjë-Hercegovinës, Kosovës dhe Malit të Zi. Dhe, si rezultat, më në fund do të pasonin pasoja për Beogradin.
Në një kthesë historike kurioze, nëse ekipi Biden vjen të pendohet për qëndrimin e tij ndaj Ballkanit.
