Nga Alessandro Ford*
Vrasja e shqiptarit Adriatik Tresa brenda pronës së tij luksoze në Ekuador ka zbuluar detaje të veprimtarisë së tij të dyshuar kriminale, duke dhënë një pamje se si shfaqet dhunshëm mafia shqiptare në këtë vend të Amerikës Latine. Tresa, një shtetas shqiptar i cili ishte vendosur në Ekuador, po hetohej për trafik droge në kohën e vrasjes së tij në nëntor 2020. Vrasja erdhi disa muaj pasi ai kishte kaluar një vit në një burg në Ekuador me akuzën për armëmbajtje pa leje, një rast që në fund të fundit nuk shkoi në gjyq. Tresa gjithashtu u akuzua për pastrim parash dhe ai dyshohet se implikuar në vrasjet e një shtetasi shqiptar dhe të një gazetari ekuadorian.
Tresa mbërriti në Ekuador në 2011 ndërsa grupet shqiptare të krimit filluan të zënë hapësirë në vend. Që nga ajo kohë, emisarët e këtyre grupeve kanë ndërmjetësuar gjithnjë e më shumë marrëveshje të kokainës midis furnizuesve kolumbianë dhe sindikatave të ndryshme evropiane, si dhe kanë negociuar dërgesat e tyre për t’u shpërndarë nga filialet e shqiptarëve në të gjithë Evropën.
Ndërkaq, grupet shqiptare në Ekuador kanë sjellë me vete markën e tyre të dhunës, përfshirë vrasjet me kontratë.
Tresa duket se ka qenë viktimë e një vrasjeje të tillë. Më 20 nëntor, tre burra të veshur si oficerë policie hynë në kompleksin e tij të mbrojtur me siguri të lartë, duke pretenduar se kishin një urdhër kërkimi. Ata e qëlluan atë gjashtë herë me një pushkë, sipas gazetës El Universo.
Fillimet e mafies shqiptare në Ekuador
Shtetasit e parë shqiptarë që u përfshinë në trafikun e drogës shkuan aty përmes Kolumbisë rreth dy dekada më parë. Në 2001, tre prej tyre u arrestuan gjatë operacionit “Udhëtim”, një hetim dyvjeçar, shumëkombësh i trafikut detar kolumbian i udhëhequr nga Administrata e Antidrogës së Shteteve të Bashkuara (DEA). Në të njëjtin vit, autoritetet në Shqipëri arrestuan gjashtë anëtarë të grupit të parë të njohur të trafikimit të vendit, i cili kishte lidhje me kartelin Medellín.
Ekuadori shpejt u shfaq si një vend tërheqës për shqiptarët dhe sindikatat e tjera evropiane. Kishte kufij porozë, institucione të dobëta policore dhe gjyqësore dhe një ekonomi të dollarizuar të bazuar në para, e cila ofronte mundësi të lehta të pastrimit të parave. Ekuadori gjithashtu ka një numër portesh të Paqësorit nga të cilët mund të kalonte drogë në bordin e anijeve me destinacion Evropën.
Në vitin 2008, shqiptari Arbër Çekaj themeloi një kompani tregtare të bananeve në Ekuador, të cilën ai e përdori për të fshehur drogë në ngarkesat e ngarkesave, sipas një hetimi të përbashkët.
Në maj 2011, drejtori i aktiviteteve të DEA në Ande, Jay Bergman, i tha Reuters se Ekuadori ishte duke u bërë një tenxhere e shkrirjes së organizatave të huaja të trafikut të drogës, duke thënë “ne kemi raste të krimit të organizuar shqiptar, ukrainas, italian, kinez të gjitha në Ekuador, të gjithë marrin produktin e tyre për shpërndarje në vendet e tyre përkatëse. ”
Tresa u shfaq për herë të parë në Ekuador rreth vitit 2011. Ndërsa Tresa nuk kishte rekord penal në Shqipëri, ai ishte dënuar në Britani: një raport i Bashkimit Evropian i vitit 2010 mbi rregulloret e vizave me Shqipërinë përmend arrestimin pa datë të një trafikanti shqiptar të quajtur Adriatik Tresa dhe sekuestrimin e pasurisë që ai kishte blerë.
Në Ekuador, Tresa u vendos si pronari i një dyqani farmacie dhe i një fabrike të përpunimit të drurit. Ai gjithashtu u vendos në një kompleks luksoz në Daule, pak jashtë qytetit port Guayaquil.
Tresa u paraqit për herë të parë në radarin e autoriteteve në Ekuador kur u arrestua dhe u hetua në lidhje me vrasjen e gazetarit Fausto Guido Valdiviezo Moscoso në 2013. Ministri i atëhershëm i Brendshëm, José Serrano pretendoi në një konferencë shtypi se anëtarët e një bande trafiku droge dhe pastrimi parash kishin qenë pas vrasjes.
Grupet shqiptare të krimit të organizuar bënë ndërhyrje të mëdha në Ekuador në 2014 dhe 2015, i tha Mario Pazmiño, ish-drejtori i inteligjencës për ushtrinë e Ekuadorit. Kjo u theksua nga arrestimi në Ekuador i trafikantit shqiptar të drogës, të arratisur ndërkombëtar dhe të akuzuar në vitin 2014, Dritan Rexhepit, së bashku me kapjen e 278 kilogramë kokainë.
Në vitin 2015, eksportuesi Arbër Çekaj u akuzua në mungesë për trafikimin e 37 kilogramëve kokainë në një dërgesë banane të lidhur me Shqipërinë, megjithatë, pa u penguar, ai bëri disa vizita të tjera në Ekuador dhe eksportoi 137 dërgesa të tjera në të njëjtën rrugë.
Kokaina e trafikuar nga grupet shqiptare
Në vitin 2016, ndërsa prodhimi kolumbian i kokainës u rrit në qiell, trafikimi drejt vendeve evropiane u rrit mes kërkesës në rritje. Ndrangheta e Italisë, ndërsa vazhdonte të mbizotërojë shpërndarjen evropiane të kokainës, nuk mund të menaxhonte vetëm këto sasi të mëdha dhe furnizuesit kolumbianë filluan të kërkonin partnerë shtesë, duke përfshirë grupet shqiptare të pozicionuara mirë.
Nga 160 shqiptarët që hynë në Ekuador në 2018, të paktën 20 ishin trafikantë të mundshëm të drogës, sipas një agjenti ekuadorian kundër narkotikëve, i cituar nga Iniciativa Globale Kundër Krimit të Organizuar Transnacional.
Ndërkohë, konfiskimet e kokainës në Shqipëri u rritën. Në 2018, autoritetet bënë ngarkesën e tyre më të madhe kur më shumë se 600 kilogramë u zbuluan në një dërgesë banane nga Kolumbia. Muaj më vonë, njeriu që kishte organizuar dërgesën u arrestua më në fund: i njëjti eksportues i frutave, Arbër Çekaj.
Vrasjet mafioze
Në maj 2017, Ilir Hidri, një prej shqiptarëve të arrestuar me të arratisurin e INTERPOL-it Dritan Rexhepi, u qëllua në shpinë nga dy sulmues në një motor. Në nëntor 2017, Remzi Azemi – një shqiptar nga Kosova, i cili ishte nipi i Hidrit – u plagos kur një person i armatosur e gjuajti me katër plumba përmes dritares së hapur të makinës SUV të tij të blinduar.
Raportet e shtypit shqiptar pretendojnë se Adriatik Tresa ishte një mik i ngushtë i Hidrit, ndërsa mediat ekuadoriane kanë raportuar se ai ishte një i dyshuar kryesor për vrasjen e Hidrit dhe u arrestua pasi arma e krimit u gjet në banesën e tij. Bashkëpunëtori i dyshuar i në vrasjen e Tresës ishte Azemi, i cili u raportua se ishte nën hetim për të shtënat.
Azemi u akuzua më vonë për vrasjen e marsit 2018, të Fadil Kaçanikut, një i dënuar trafikant droge shqiptaro-malazez, i cili thuhet të ketë qenë një i afërm i tij. Kaçaniku dhe gruaja e tij ekuadoriane u shoqëruan nga shtëpia e tyre nga oficerë të rremë të policisë duke pretenduar se kishin një urdhër. Krimi bëri jehonë se çfarë do të ndodhte më vonë me Tresën. Të dy burri dhe gruaja u gjetën të ekzekutuar në periferi të Guayaquil.
Sa i përket Tresës, vrasja e tij ndodhi brenda një konteksti që policia dyshon se ai do ta kishte pasur të njohur vrasësin.
Sidoqoftë, sindikatat shqiptare do të gjejnë lehtësisht një agjent për ta zëvendësuar Tresën në Ekuador.
*Analist i Insight Crime
Përshtatur në shqip nga /gazetareforma.com/
