Nga zyrat e kompanisë Gogel, Arbër Veliaj, vëllai i kryebashkiakut, vendos se cilat media do të mbijetojnë dhe cilat do të “vdesin nga uria”
“Vëllai i Veliajt kontrollon 90% të reklamës që shpërndahet në tregun mediatik,” deklaron analisti Andi Bushati, duke zbuluar një të vërtetë që shumë e dinë por pak guxojnë ta thonë. “Përshembull unë kam patur reklamë nga ish-AMC. Ka ardhur vëllai i Veliajt dhe e ka hequr.” Kjo nuk është thjesht një ankesë personale – është dëshmia e një sistemi që po mbyt sistematikisht çdo zë kritik në media.
Por kontrolli i reklamave është vetëm një pjesë e vogël në këtë sistem të sofistikuar pushteti. Dy gjigantët e telekomunikacionit – ONE Albania dhe Vodafone – janë kthyer në instrumente të një censure moderne, më të sofistikuar se çdo diktaturë e vjetër. Në vend të ndalimit të drejtpërdrejtë të medieve, thjesht u pritet oksigjeni financiar.
Në një sfidë të hapur ndaj ligjit, Arbi Veliaj nuk ndalet as para promovimit të hapur në media dhe në qendër të Tiranës produktin IQOS – një cigare elektronike tejet e dëmshme për shëndetin – pavarësisht se reklamimi i duhanit dhe i çdo produkti të tij ndalohet me ligj. Me “shpatullat e ngrohta” nga vëllai kryebashkiak, një hapësirë ekspozimi për IQOS u vendos në mënyrë provokuese edhe pranë Piramidës, në zemër të kryeqytetit.
Ndërkohë, të dyja kompanitë celulare po zhyten në skandale që prekin çdo qytetar shqiptar. ONE Albania, e cila humbi 180 mijë abonentë në një vit, duket më e interesuar të shërbejë si instrument politik sesa si operator telekomunikacioni. Vodafone, nga ana tjetër, abuzon sistematikisht me rritjen e çmimeve, duke përdorur inflacionin si justifikim për të shkelur kontratat me klientët.
Në një tallje të hapur me qytetarët, ONE dhe Vodafone po investojnë me bujë në projekte të mëdha në Afrikë, ndërsa shërbimi në Shqipëri mbetet skandaloz. Me paratë që u vidhen qytetarëve shqiptarë përmes tarifave të fryra dhe shërbimeve të dobëta, këto kompani zgjerojnë investimet e tyre jashtë vendit.
Vodafone ka abuzuar vazhdimisht me rritjen e çmimeve të paketave në mënyrë të njëanshme, duke shkelur kontratat me klientët. Edhe pse ligji nuk e lejon ndryshimin e tarifave në kontratat me afat të caktuar, kompania i ka ndryshuar ato duke përdorur justifikime të pabaza si inflacioni. Autoriteti i Konkurrencës ka heshtur në mënyrë skandaloze përballë këtyre shkeljeve flagrante.
Në rastin e internetit fiks, Vodafone është akuzuar për mashtrime të hapura me ofertat. Qytetarët denoncojnë se kompania shet paketa interneti që nuk arrin t’i instalojë kurrë, ndërsa shërbimi ndaj klientit është inekzistent. Kur klientët ankohen për mungesën e shërbimit apo cilësinë e dobët, përballen me një mur heshtjeje dhe sekretari telefonike që nuk përgjigjet kurrë.
Historia merr një kthesë edhe më të errët kur zbulojmë se si Bashkia e Tiranës i “dhuroi” ONE Albania-s një tender 700 mijë euro, duke eliminuar pesë konkurentë të tjerë përmes kritereve të porositura. Në janar, një tjetër tender 40 milionë lekësh konfirmoi dyshimet për një rrjet të gjerë korruptiv mes pushtetit vendor dhe kompanisë.
Por ndoshta skandali më tronditës është shitja e 6.56% të aksioneve të ONE Albania për vetëm 2000 euro te Ilza Zoto, bashkëshortja e Klodian Zotos – i dënuar për aferën e inceneratorëve. Një transaksion që hedh dritë mbi lidhjet e thella mes skandaleve të ndryshme korruptive që po gërryjnë demokracinë shqiptare.
Brenda mureve të ONE Albania, realiteti është po aq i zymtë. Njëqind punonjës kanë denoncuar kushte skllavërie dhe paga mjerimi. “Po vidhemi, po shfrytëzohemi, po trajtohemi pa dinjitet,” dëshmojnë ata, duke zbuluar fytyrën e vërtetë të një kompanie të shndërruar në vegël pushteti.
Në fushën financiare, shifrat janë po aq alarmante. Kompania raporton një humbje prej 125 milionë eurosh – një shifër që ngre dyshime serioze për evazion fiskal dhe manipulim bilancesh. Ndërkohë, paratë e konsumatorëve shqiptarë përdoren për të financuar projekte madhështore në Afrikë, ndërsa shërbimi në Shqipëri mbetet skandaloz.
Përballë këtij sistemi të ndërlikuar korruptiv, Autoriteti i Konkurrencës hesht në mënyrë skandaloze. SPAK ka nisur hetimet, por a do të ketë drejtësia forcën të çmontojë këtë sistem që po helmon demokracinë shqiptare në vetë themelet e saj?
Bushati e përmbledh më së miri: “Ajo që heton SPAK, mos ka rrjedhur ndonjë lek korrupsioni kriminal është, por jo dëshmia e një shteti kriminal që ka kapur mbarë sistemin mediatik. Nuk do të shkoja te llogaritë në Bullgari të vëllait të Veliajt, por te zyrat e ONE. Të kontrollosh mediat përmes reklamës, është të përmbysësh një regjim shoqëror dhe politik.”
Ndërsa hetimet vazhdojnë, një gjë është e qartë: kontrolli i mediave përmes monopolit të reklamave nuk është thjesht një çështje biznesi – është një sulm i drejtpërdrejtë ndaj demokracisë shqiptare. Dhe çdo ditë që kalon pa veprim të drejtësisë, ky sistem bëhet më i fortë, më i rrënjosur, më i vështirë për t’u çrrënjosur.
/gazetareforma.com
